اختلالات جسمانی سازی در dsm5 چیست؟
جسمانی سازی بیماری است که در آن فرد بدون آن که علت پزشکی داشته باشد از دردهای جسمانی مانند سردرد و دل درد و غیره رنج می برد، به عنوان مثال فردی را در نظر بگیرید که دو سال است درگیر التهاب روده و رفلاکس معده می باشد و آزمایش های زیادی انجام داده است اما هیچ گونه مشکل پزشکی در او نشان داده نشده است.
نشانه های جسمانی این بیماران همراه با بروز استرس و فشارهای روانی می باشد و آزمایش های پزشکی هیچ گونه بیماری را نشان نمی دهد اغلب افراد گمان می کنند که این افراد تمارض می کنند و به همین دلیل درمان آن ها با دشواری هایی همراه می باشد .
اما با آگاهی از دلایل و راه های درمان جسمانی سازی می توانید برای درمان این مشکل گامی موثر بردارید.
جسمانی سازی چیست؟
جسمانی سازی نوعی مکانیزم دفاعی می باشد که در طبقه دفاع های نابالغ و ناسالم قرار دارند، به طوری کلی انسان ها از مکانیزم های دفاعی برای کنار آمدن با فشارهای روانی و کاهش آن ها استفاده می کنند.
در صورتی که فرد نمی تواند محرک های حساسیت زا و تنش زا را مدیریت کند و تحمل سازگاری و رویارویی با این محرک ها را ندارد تلاش می کند تا با استفاده از علائم جسمانی دردهای روانی اش را تسکین دهد به این وضعیت جسمانی سازی می گویند.
در صورتی که پدیده های روانشناختی مانند اضطراب، ترس و اندوه و غیره به نشانه های جسمانی تبدیل شوند و تمایل داشته باشند که به صورت واکنش های بدنی خودشان را نشان دهند در این حالت پیامدهایی را برای فرد به همراه دارد و او دائما از دردهای جسمانی رنج می برد.
افرادی که قصد دارند این مشکل آن ها حل شوند به پزشک مراجعه می کنند و آزمایش هایی را انجام می دهند و گاهی اوقات تصمیم به بستری شدن می گیرند اما چون برای بیماری آن ها علت پزشکی وجود ندارد بیماری آن ها از طریق روش های پزشکی و شیمیایی درمان نمی شود.
برخی از علل ابتلا به جسمانی سازی
افرادی که به اختلال جسمانی مبتلا هستند هنگام مواجه شدن با فشارهای روانی به جای این که احساساتشان را بیان کنند از زبان بدن و جسم استفاده می کنند، شاید محیط اطراف آن ها به گونه ای بوده است که اظهار سردرد و کمردرد بیشتر از علائم افسردگی و اضطراب مورد توجه و حمایت قرار گرفته است.
علت دیگر آن است که این گونه بیماران نسبت به علائم و نشانه های جسمانی حساس تر می باشند و تغییرات جسمی را شدید تر از آن چه که وجود دارد درک می کنند به طور مثال آن ها نفخ شدید و یا تپش قلب جزئی را یکی از نشانه های وجود یک مشکل بزرگ می دانند.
گاهی اوقات آن ها توانایی برآوردن انتظارات دیگران و یا انجام مسئولیت ها را ندارند و به همین دلیل دچار علائم و نشانه های جسمانی می شوند و به همین دلیل محبتی که نیاز دارند را دریافت می کنند و از انجام دادن مسئولیتشان معاف می شوند آن ها می توانند مشکلشان را از طریق روان کاوی حل و فصل نمایند.
الگوهای جسمانی سازی
جسمانی سازی به صورت های مختلفی خودش را نشان می دهد که در زیر الگوهایی از آن بیان شده است:
-
الگوی تنش عضلات مخطط
در صورتی که فرد دچار اضطراب پنهان و ناهشیار شود اضطرابش را با فشردن دست ها به یکدیگر، آه کشیدن و نفس نفس زدن نشان می دهد و افراد نسبت به آن آگاهی ندارند در صورتی که آن ها به بیماری جسمانی سازی مبتلا شده اند و موارد گفته شده الگویی برای جسمانی سازی می باشد.
افرادی که با این الگو اضطرابشان را نشان می دهند احتمال دارد دچار حملات هراس، درد قفسه سینه، سردرد، فیبروملاژیا و شکایات استخوانی عضلانی شوند، این وضعیت آن ها به طور معمول به درمان پاسخ نمی دهد و یا پاسخ دهی آن بسیار کند می باشد.
-
الگوی تنش عضلات صاف
زمانی که فرد درگیر اضطراب ناهوشیار شده باشد گاهی اوقات به اسپاسم یا سفتی رگ های خونی، دستگاه گوارش، راه های تنفسی و مثانه منجر می شود که در اصلاح می گویند عضلات صاف درگیر شده است در صورتی که فرد این وضعیت را تجربه کند ممکن است علائمی مانند میگرن، مشکلات دستگاه گوارشی، فشارخون بالا انقباض راه های تنفسی و تکرار ادرار را تجربه نماید.
افرادی که به این الگو دچار شده است به احتمال زیاد سابقه بیماری هایی مانند افسردگی، اختلال شخصیت، پانیک و سوء مصرف مواد را داشته اند و یا مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته اند.
-
جسمانی سازی و آشوب شناختی ادراکی
گاهی اوقات اضطراب و فشارهای روانی ناهشیار عملکردهای شناختی فرد به صورت موقت دچار اختلال می شود و علائم آن به صورت دید تونلی، تاری دید، گیجی، غش کردن، مشکل در حافظه، افکار بهم ریخته و غیره نشان داده می شود افرادی که به این صورت دچار جسمانی سازی شده اند به صورت مزمن در تمرکز کردن و حافظه مشکلاتی برای آن ها به وجود می آید.
سوالات متداول جسمانی سازی
1 - جسمانی سازی چیست؟
جسمانی سازی نوعی واکنش و مکانیزم طبیعی می باشد که در آن فرد زمانی که با رویدادهای استرس زا رو به رو می شود به جای آن که احساساتش را با استفاده از زبانش بیان نماید دچار علائم جسمانی و درد های فیزیکی می شود.
2 - جسمانی سازی چگونه درمان می شود؟
در صورتی که به طور مداوم در ناحیه مشخصی از بدنتان احساس درد و تنش می کنید اما با انجام دادن آزمایشات چیزی بیان نمی شود در این صورت ممکن است به اختلال جسمانی سازی دچار شده باشید در این شرایط باید با استفاده از روانشناس و روانپزشک مشکلتان را ریشه یابی کنید و علل روانی آن را به دست آورید تا بتوانید برای حل آن اقداماتی را انجام دهید.