اثر دانینگ-کروگر نوعی سوگیری شناختی است که در آن افراد معتقدند از آنچه هستند باهوش‌تر و توانمندترند. افراد کم‌توان، مهارت‌های لازم برای تشخیص بی‌کفایتی خود را ندارند. ترکیب خودآگاهی ضعیف و توانایی شناختی پایین، آنها را به سمت اغراق در مورد توانایی‌هایشان سوق می‌دهد(منبع).

 اثر دانینگ-کروگر چیست؟

اثر دانینگ-کروگر یک سوگیری شناختی است که در آن افرادی که دانش یا مهارت محدودی در یک زمینه خاص دارند، توانایی‌های خود را بیش از حد ارزیابی می‌کنند. این بدان معناست که افرادی که صلاحیت کمتری دارند، اغلب فاقد توانایی فراشناختی برای تشخیص بی‌کفایتی خود هستند و این باعث می‌شود که باور کنند بسیار توانمندتر از آنچه واقعاً هستند.

برعکس، افراد با صلاحیت بیشتر ممکن است مهارت‌های نسبی خود را دست کم بگیرند و فرض کنند کارهایی که برای آنها آسان است، برای دیگران نیز آسان است.

این اثر اولین بار توسط روانشناسان دیوید دانینگ و جاستین کروگر در سال ۱۹۹۹ توصیف شد. تحقیقات آنها نشان داد افرادی که در آزمون‌های استدلال منطقی، دستور زبان یا مهارت‌های اجتماعی عملکرد ضعیفی دارند، تمایل دارند عملکرد خود را در مقایسه با نتایج واقعی خود بیش از حد ارزیابی کنند.

این پدیده از آن زمان در بسیاری از زمینه‌ها از جمله تجارت، سیاست، پزشکی و آموزش مشاهده شده است.

چندین توضیح برای این اثر وجود دارد، از جمله:

• افراد با عملکرد ضعیف نمی‌توانند تشخیص دهند که شایستگی در حوزه کاری آنها چگونه است.
• اثرات آماری همراه با تمایل عمومی به باور اینکه فرد بالاتر از حد متوسط ​​است.
• باورهای قبلی بیش از حد مثبت در مورد مهارت‌های خود(منبع)(منبع).

اثر بیش‌اعتمادی در روان‌شناسی: تعریف و راه‌های مدیریت آن

اثر دانینگ-کروگر می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری ضعیف، عدم تلاش برای بهبود و اعتماد به نفس بیش از حد به توانایی‌ها شود که گاهی اوقات عواقب جدی در دنیای واقعی دارد.

به طور خلاصه، این اثر چالش خودارزیابی را در صورت فقدان تخصص و اهمیت خودآگاهی و بازخورد در از بین بردن شکاف دانش برجسته می‌کند(منبع)(منبع)(منبع).

چرا کم‌دانش فکر می‌کنند همه‌چیز می‌دانند؟

ممکن است به نظر برسد که کمدین‌ها «فکر می‌کنند همه چیز را می‌دانند» که تا حدودی به دلیل اثر دانینگ-کروگر است، یک سوگیری شناختی که در آن افراد با دانش یا مهارت محدود، شایستگی خود را بیش از حد ارزیابی می‌کنند.

این سوگیری می‌تواند منجر به اعتماد به نفس بیش از حد به توانایی‌های خود، حتی در صورت عدم تخصص، شود. در کمدی، این اعتماد به نفس بیش از حد به منبع غنی طنز تبدیل می‌شود، زیرا شخصیت‌هایی که از محدودیت‌های خود بی‌اطلاع هستند، سوءتفاهم‌ها و موقعیت‌های سرگرم‌کننده‌ای ایجاد می‌کنند.

بسیاری از شخصیت‌های کمدی با نشان دادن اعتماد کورکورانه به مهارت‌ها یا دانش خود، علیرغم شکست‌های مکرر یا کاستی‌های آشکار، این اثر را تجسم می‌بخشند. به عنوان مثال، مایکل اسکات از سریال «اداره» مهارت‌های مدیریتی خود را بیش از حد ارزیابی می‌کند، جوی تریبیانی از سریال «دوستان» علیرغم اتفاقات ناگوار مکرر، به بازیگری و جذابیت خود اعتماد دارد و درک زولندر از سریال «زولندر» معتقد است که علیرغم جهلش، یک نابغه است.

تست هوش هیجانی 90 سوالی

این اعتماد به نفس بیش از حد، با برجسته کردن شکاف بین توانایی ادراک شده و توانایی واقعی، داستان‌سرایی کمدی را تقویت می‌کند و شوخی‌های آنها را خنده‌دار و دوست‌داشتنی می‌سازد. همچنین به عنوان بازتابی از تمایل جهانی انسان به بیش از حد ارزیابی کردن شایستگی شخصی، با مخاطبان طنین‌انداز می‌شود.

بنابراین، تصویر کمدین‌ها از «دانستن همه چیز» هم برای طنز اغراق‌آمیز است و هم ریشه در یک پدیده روانشناختی واقعی – اثر دانینگ-کروگر – دارد که توضیح می‌دهد چرا مردم گاهی اوقات بدون مهارت یا دانشی که آن را پشتیبانی کند، بیش از حد با اعتماد به نفس عمل می‌کنند(منبع)(منبع).

مثال‌های بامزه و خطرناک این اثر

نمونه‌های خنده‌دار و خطرناک از اثر دانینگ-کروگر عبارتند از:

• فاجعه جشنواره فایر: برگزارکننده، با وجود تجربه و مهارت کم، معتقد بود که می‌تواند با موفقیت یک جشنواره موسیقی سطح بالا برگزار کند. این اعتماد به نفس بیش از حد منجر به برنامه‌ریزی فاجعه‌بار، تدارکات ضعیف، کارکنان بدون حقوق و نتیجه‌ای کلاهبرداری شد که به عواقب قانونی منجر شد.
• رسوایی ترانوس: الیزابت هولمز، بدون تخصص پزشکی یا تجاری کافی، سرمایه‌گذاران را در یک فناوری پزشکی ناقص متقاعد کرد که منجر به فروپاشی گسترده شرکت و اتهامات جنایی شد. تخمین بیش از حد مدیران از شایستگی خود، عواقب مالی و اخلاقی شدیدی داشت.
• رانندگان بی‌تجربه: رانندگان تازه‌کار اغلب مهارت‌های خود را بیش از حد ارزیابی می‌کنند و خطراتی را می‌پذیرند که منجر به تصادفات می‌شود. اعتماد به نفس بیش از حد در توانایی رانندگی، منبع رایج رفتارهای خطرناک در جاده است.
• غواصان بیش از حد مطمئن: غواصان مبتدی که دستورالعمل‌های ایمنی مانند محدودیت‌های عمق و خطرات خواب‌آلودگی نیتروژن را نادیده می‌گیرند، گاهی اوقات در شرایط ناامن غواصی می‌کنند و خود و دیگران را در معرض خطر جدی قرار می‌دهند.
• بازیکنان ورزشی مهارت‌ها را بیش از حد ارزیابی می‌کنند: برخی از ورزشکاران بر اساس موفقیت‌های گذشته در مسابقات سطح پایین، خود را بیش از حد ارزیابی می‌کنند و از تشخیص نیازهای مهارتی بالاتر در محیط‌های پیشرفته غافل می‌شوند که می‌تواند به شغل و رفاه آنها آسیب برساند.
• تصمیم‌گیری ضعیف و مقاومت در برابر بازخورد: افرادی که اثر دانینگ-کروگر دارند اغلب انتقاد سازنده را رد می‌کنند و بر باورهای ناقص خود پافشاری می‌کنند که منجر به آسیب‌های شخصی، حرفه‌ای و اجتماعی مانند انتشار اطلاعات نادرست یا نادیده گرفتن پروتکل‌های ایمنی می‌شود.

خستگی تصمیم گیری | مشکل و خستگی ناشی از تصمیم گیری

این مثال‌ها نشان می‌دهند که چگونه اعتماد به نفس کاذب ناشی از مهارت‌های ناکافی می‌تواند در برخی زمینه‌های اجتماعی طنزآمیز باشد، اما وقتی تصمیمات مهم یا ایمنی مطرح باشد، خطرناک است(منبع)(منبع)(منبع)(منبع).

چطور درک درست‌تری از توانایی خود داشته باشیم؟

برای درک دقیق‌تر توانایی‌هایمان و مقابله با اثر دانینگ-کروگر، راهکارهای زیر مؤثر هستند:

• خودآگاهی را توسعه دهید: برای ارزیابی صادقانه نقاط قوت و ضعف خود، به طور منظم در خوداندیشی شرکت کنید. استفاده از یادداشت‌برداری یا تمرین‌های ذهن‌آگاهی می‌تواند به درک واضح‌تر مهارت‌های شما کمک کند.
• به دنبال بازخورد صادقانه باشید: به طور فعال از مربیان، همکاران یا دوستان مورد اعتماد خود بازخورد سازنده درخواست کنید. دیدگاه‌های بیرونی می‌توانند نقاط کور را آشکار کرده و به شما در تنظیم خودارزیابی با واقعیت کمک کنند.
• از یادگیری مداوم استقبال کنید: با در نظر گرفتن توانایی‌ها به عنوان توانایی‌های قابل بهبود از طریق تلاش، یک طرز فکر رشد را اتخاذ کنید. برای یادگیری اطلاعات و مهارت‌های جدید آماده باشید تا شکاف‌های شایستگی را کاهش دهید.
• فروتنی و روشن‌بینی را پرورش دهید: بپذیرید که هیچ‌کس همه چیز را نمی‌داند. انتقاد را بدون حالت تدافعی بپذیرید و مایل باشید باورها و توانایی‌های خود را اصلاح کنید.
• اهداف قابل اندازه‌گیری تعیین کنید و پیشرفت را پیگیری کنید: اهداف روشنی تعیین کنید و عملکرد خود را در برابر آنها رصد کنید. این کار داده‌های عینی را برای مقابله با خودانگاره‌های اغراق‌آمیز فراهم می‌کند.
• در تجربیات متنوع شرکت کنید: قرار گرفتن در معرض زمینه‌ها و دیدگاه‌های مختلف، درک را گسترش می‌دهد و زمینه‌های رشد را برجسته می‌کند.
• از استراتژی‌های فراشناختی استفاده کنید: تمرین کنید تا در مورد تفکر خود فکر کنید تا بینش خود را در مورد شکاف‌های دانش و عملکرد بهبود بخشید.
• از تله‌های اعتماد به نفس بیش از حد اجتناب کنید: تشخیص دهید چه زمانی اعتماد به نفس از شواهد فراتر می‌رود و مکث کنید تا شایستگی خود را واقع‌بینانه ارزیابی کنید(منبع)(منبع).

با ترکیب خوداندیشی، جستجوی بازخورد، جهت‌گیری یادگیری و ارزیابی عینی، افراد می‌توانند توانایی‌های ادراک‌شده و واقعی را بهتر همسو کنند و تحریف‌های ناشی از اثر دانینگ-کروگر را کاهش دهند(منبع)(منبع)(منبع).

هم اکنون می توانید از طریق تماس و رزرو وقت از طریق شماره های 02122354282 و 02188422495 با ما در ارتباط باشید. به وسیله موبایل از طریق شماره های 09035673050 و 09108347597 با روش های درمانی نوین روانشناسی درمان خود را آغاز کرده. و یا اگر روانشناس هستید در دوره های آموزشی ما شرکت کنید.