اثر چارچوب‌بندی زمانی رخ می‌دهد که افراد بسته به اینکه چیزی مثبت یا منفی ارائه شود، واکنش متفاوتی به آن نشان می‌دهند. به عبارت دیگر، تصمیم ما تحت تأثیر نحوه ارائه اطلاعات قرار می‌گیرد، نه آنچه گفته می‌شود(منبع).

اثر قاب بندی چیست؟

اثر چارچوب‌بندی یک سوگیری شناختی است که در آن تصمیمات و قضاوت‌های افراد تحت تأثیر نحوه ارائه اطلاعات یا گزینه‌ها به آنها قرار می‌گیرد، نه محتوای واقعی خود اطلاعات.

وقتی حقایق یا انتخاب‌های یکسان به صورت مثبت (با برجسته کردن سود یا مزایا) یا منفی (با برجسته کردن ضرر یا ریسک) چارچوب‌بندی می‌شوند، افراد تمایل دارند واکنش‌های متفاوتی نشان دهند، حتی اگر داده‌های اساسی از نظر منطقی یکسان باشند.

به عنوان مثال، یک درمان پزشکی که با “میزان بقای 90٪” توصیف می‌شود، نسبت به همان درمان که با “میزان مرگ و میر 10٪” توصیف می‌شود، ترجیح داده می‌شود، که نشان می‌دهد چگونه چارچوب‌بندی، ادراک و تصمیم‌گیری را شکل می‌دهد.

افراد معمولاً وقتی اطلاعات به صورت مثبت چارچوب‌بندی می‌شوند، از خطرات اجتناب می‌کنند، اما وقتی به صورت منفی چارچوب‌بندی می‌شوند، بیشتر مایل به ریسک کردن هستند.

این سوگیری بر طیف وسیعی از تصمیمات، از انتخاب‌های روزانه مصرف‌کننده گرفته تا تصمیمات مهم بهداشتی و سیاسی، تأثیر می‌گذارد.

اثر چارچوب‌بندی توسط دنیل کانمن و آموس تورسکی معرفی شد و برای درک اقتصاد رفتاری و روانشناسی تصمیم‌گیری اساسی است. آگاهی از این سوگیری به افراد کمک می‌کند تا انتخاب‌های آگاهانه‌تر و کمتر تحت تأثیر احساسات داشته باشند(منبع)(منبع)(منبع)(منبع).

تصمیم گیری احساسی

یک جمله، دو برداشت متفاوت!

یک جمله واحد می‌تواند به دلیل اثر چارچوب‌بندی، دو تفسیر متفاوت داشته باشد، جایی که نحوه ارائه اطلاعات، نحوه درک و واکنش به آن را شکل می‌دهد. به عنوان مثال، جمله “لیوان نیمه پر است” در مقابل “لیوان نیمه خالی است” واقعیت یکسانی را منتقل می‌کند اما به دلیل چارچوب‌بندی مثبت یا منفی اعمال شده، منجر به برداشت‌های متفاوتی – خوش‌بینانه در مقابل بدبینانه – می‌شود.

این سوگیری شناختی نشان می‌دهد که چگونه قضاوت‌های افراد می‌تواند فقط با تغییر تأکید یا کلمات بدون تغییر حقایق اساسی تغییر کند(منبع)(منبع)(منبع).

اثر چارچوب‌بندی به این دلیل رخ می‌دهد که افراد اطلاعات را صرفاً عینی یا خنثی تفسیر نمی‌کنند؛ در عوض، ذهن آنها تحت تأثیر زمینه و نشانه‌های عاطفی نهفته در نحوه ارائه اطلاعات قرار می‌گیرد. این بدان معناست که یک جمله یا قطعه اطلاعات می‌تواند بسته به اینکه چه جنبه‌هایی برجسته یا کم‌اهمیت جلوه داده شوند، به روش‌های اساساً متفاوتی درک شود.

به عنوان مثال، یک پیام بهداشتی را در نظر بگیرید که به دو روش در مورد یک روش پزشکی چارچوب‌بندی شده است:

• چارچوب مثبت: “این روش ۹۰٪ میزان بقا دارد.”
• چارچوب منفی: “این روش ۱۰٪ میزان مرگ و میر دارد.”

هر دو جمله حاوی یک واقعیت آماری یکسان هستند، اما چارچوب‌بندی مثبت امید و اطمینان خاطر را برمی‌انگیزد و منجر به پذیرش یا تأیید بیشتر می‌شود، در حالی که چارچوب‌بندی منفی ترس و احتیاط را برمی‌انگیزد و منجر به تردید یا امتناع می‌شود. تصمیمات، نگرش‌ها و احساسات افراد اغلب به دلیل این چارچوب‌بندی تغییر می‌کند، حتی اگر داده‌های واقعی تغییر نکنند.

خستگی تصمیم گیری | مشکل و خستگی ناشی از تصمیم گیری

چرا دو برداشت متفاوت اتفاق می افتد!

این سوگیری به این دلیل اتفاق می‌افتد که چارچوب‌بندی، واکنش‌های عاطفی و شناختی متفاوتی را فعال می‌کند – چارچوب‌های مثبت، خوش‌بینی و تمایلات ریسک‌گریزی را درگیر می‌کنند، در حالی که چارچوب‌های منفی، بیزاری از ضرر و ترس را برمی‌انگیزند.

از آنجایی که شناخت انسان اغلب به اکتشافات (میان‌برهای ذهنی) متکی است، این واکنش‌های عاطفی می‌توانند بر تفکر منطقی‌تر و تحلیلی‌تر غلبه کنند.

بنابراین، وقتی یک جمله به طور متفاوتی چارچوب‌بندی می‌شود، تفسیرهای متعددی را از طریق موارد زیر ایجاد می‌کند:

• تغییر لحن عاطفی (مثبت در مقابل منفی)
• برجسته کردن جنبه‌های مختلف اطلاعات
• تأثیرگذاری بر توجه به جزئیات خاص نسبت به جزئیات دیگر
• تحریک سوگیری‌های انگیزشی یا شناختی متمایز مانند ریسک‌گریزی یا خوش‌بینی

در زندگی روزمره، چارچوب‌بندی بر بازاریابی، سیاست، مذاکرات، ارتباطات بهداشتی و تعاملات بین فردی تأثیر می‌گذارد و نحوه تصمیم‌گیری و شکل‌گیری نظرات افراد را بدون اینکه متوجه تأثیر زبان یا سبک ارائه باشند، شکل می‌دهد(منبع)(منبع)(منبع)(منبع).

مثال‌های اثر قاب‌بندی در تبلیغات و سیاست

اثر قاب‌بندی در تبلیغات

تبلیغ‌کنندگان از قاب‌بندی برای تأثیرگذاری بر ادراک و رفتار خرید مصرف‌کننده با ارائه یک محصول یا تبلیغ به روش‌های مختلف استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، پیشنهاد “یکی بخر، یکی رایگان” به صورت مثبت قاب‌بندی می‌شود و بر ارزش افزوده بدون کاهش کیفیت درک شده محصول تأکید می‌کند.

در مقابل، پیشنهاد “50٪ تخفیف هنگام خرید دو عدد” به عنوان تخفیف قیمت قاب‌بندی می‌شود که ممکن است مصرف‌کنندگان را به سمت درک کیفیت پایین‌تر سوق دهد، حتی اگر مزایای آن مشابه باشد.

این نوع قاب‌بندی تبلیغاتی به شکل‌دهی ریسک و ارزش درک شده مصرف‌کنندگان کمک می‌کند و بر تصمیمات خرید آنها تأثیر می‌گذارد.

به طور مشابه، برندها اغلب محصولات خود را با جذابیت‌های احساسی یا تایید افراد مشهور قاب‌بندی می‌کنند تا تداعی‌های مثبتی مانند پیچیدگی یا هیجان را برانگیزند.

مهارت های مذاکره چیست؟

به عنوان مثال، ساعت‌ها یا اتومبیل‌های لوکس به عنوان نمادهایی از جایگاه و موفقیت قاب‌بندی می‌شوند و مصرف‌کنندگان را از طریق قاب‌بندی فراتر از ویژگی‌های عملکردی صرف محصولات، متقاعد می‌کنند(منبع)(منبع).

اثر چارچوب‌بندی در سیاست

سیاستمداران و کمپین‌های سیاسی اغلب از چارچوب‌بندی برای شکل‌دهی به افکار عمومی و رفتار رأی‌دهندگان استفاده می‌کنند و این کار را با ارائه سیاست‌ها، رویدادها یا مخالفان به شیوه‌هایی که بر مزایا یا تهدیدها تأکید می‌کنند، انجام می‌دهند.

به عنوان مثال، یک سیاست مالیاتی ممکن است بسته به مخاطب هدف و واکنش مطلوب، به عنوان “تخفیف مالیاتی برای خانواده‌های سخت‌کوش” (سود مثبت) یا به عنوان “کاهش مالیات برای ثروتمندان” (زیان منفی) چارچوب‌بندی شود.

پوشش رسانه‌ای همچنین مسائل سیاسی را برای تأثیرگذاری بر درک اهمیت، تعصب یا اعتبار چارچوب‌بندی می‌کند. رسانه‌های خبری مختلف ممکن است یک رویداد را به عنوان یک بحران یا یک چالش قابل مدیریت چارچوب‌بندی کنند و بر نحوه واکنش و تعامل عموم با گفتمان سیاسی تأثیر بگذارند.

هم در تبلیغات و هم در سیاست، چارچوب‌بندی، پاسخ‌های عاطفی و شناختی را برای هدایت تصمیم‌گیری و نگرش‌ها بدون تغییر حقایق اساسی دستکاری می‌کند و آن را به ابزاری قدرتمند برای تأثیرگذاری بر ادراکات و رفتار تبدیل می‌کند. نمونه‌هایی از اثر چارچوب‌بندی در تبلیغات و سیاست نشان می‌دهد که چگونه ارائه متفاوت اطلاعات یکسان، بر ادراک و تصمیم‌گیری تأثیر می‌گذارد(منبع)(منبع)(منبع)(منبع).

چگونه پیام‌ها را بی‌طرفانه ببینیم؟

برای اینکه پیام‌ها را بی‌طرفانه و در عین حال با در نظر گرفتن اثر چارچوب‌بندی ببینیم، اتخاذ استراتژی‌هایی که تفسیر بی‌طرفانه و عینی را ترویج می‌دهند، مهم است:

تکنیک‌هایی برای تفسیر بی‌طرفانه پیام

• بازتعریف بی‌طرفانه پیام: سعی کنید آنچه گفته می‌شود را با زبانی خنثی و بدون قضاوت دوباره بیان کنید تا از رنگ و بوی احساسی یا تعصب جلوگیری شود. به عنوان مثال، نکات اصلی را بدون اضافه کردن نظرات یا فرضیات شخصی خلاصه کنید.
• پرسش‌های روشن‌کننده بپرسید: از سؤالاتی مانند «آیا منظور شما را به درستی متوجه شده‌ام؟» یا «آیا می‌توانید به من کمک کنید تا منظور شما را بفهمم؟» استفاده کنید تا از درک مطلب بدون پرش به نتیجه‌گیری‌های تحت تأثیر چارچوب‌بندی اطمینان حاصل کنید.
• جدا کردن حقایق از تفسیر: محتوای واقعی پیام را از چارچوب‌بندی احساسی یا اقناعی شناسایی و جدا کنید. بپرسید: «حقایق اصلی، صرف نظر از نحوه ارائه آنها، چیستند؟»

آموزش مهارت تصمیم گیری به کودکان ( چند راهکار هوشمندانه)

• تشخیص تأثیر عاطفی: از محرک‌های عاطفی در چارچوب‌بندی – چه مثبت و چه منفی – آگاه باشید و آگاهانه آنها را کنار بگذارید تا بر ارزیابی منطقی تمرکز کنید.
• از پیام‌های «من» و گوش دادن انعکاسی استفاده کنید: هنگام پاسخ دادن، از عبارات «من» برای بیان درک خود بدون متهم کردن یا قضاوت استفاده کنید، مانند «به نظر می‌رسد احساس می‌کنید…» این کار باعث کاهش رویارویی و ترویج گفتگوی آزاد می‌شود.
• چندین چارچوب را در نظر بگیرید: عمداً در مورد راه‌های جایگزین برای چارچوب‌بندی همان اطلاعات فکر کنید. به عنوان مثال، در نظر بگیرید که چگونه یک موقعیت ممکن است به صورت مثبت یا منفی چارچوب‌بندی شود تا به یک دیدگاه متعادل برسید.

با به کارگیری این روش‌ها، می‌توان تأثیر سوگیری‌های چارچوب‌بندی را کاهش داد و به پیام‌ها با گشودگی، وضوح و انصاف پاسخ داد(منبع).

ارتباط با ما

هم اکنون می توانید از طریق تماس و رزرو وقت از طریق شماره های 02122354282 و 02188422495 با ما در ارتباط باشید. به وسیله موبایل از طریق شماره های 09035673050 و 09108347597 با روش های درمانی نوین روانشناسی درمان خود را آغاز کرده. و یا اگر روانشناس هستید در دوره های آموزشی ما شرکت کنید.