روانشناسان معروف جهان

لئون فستینگر

لئون فستینگر نظریه های ناهماهنگی شناختی و مقایسه اجتماعی را برای توضیح راه هایی که شرایط اجتماعی بر رفتار انسان تأثیر می گذارد، توسعه داد. ناهماهنگی شناختی حالت ناراحتی است که هنگام داشتن دو باور متضاد احساس می کنید. ممکن است سیگار بکشید حتی اگر می دانید برای سلامتی شما مضر است.

تئوری مقایسه اجتماعی او می گوید که شما ایده های خود را با مقایسه آنها با آنچه دیگران باور دارند ارزیابی می کنید. همچنین احتمال بیشتری وجود دارد که به دنبال افرادی بگردید که در باورها و ارزش های شما مشترک باشند.

ناهماهنگی شناختی چیست؟

اصطلاح ناهماهنگی شناختی برای توصیف ناراحتی روانی استفاده می شود که از داشتن دو باور، ارزش یا نگرش متضاد ناشی می شود. مردم تمایل دارند در نگرش ها و برداشت های خود به دنبال ثبات باشند، بنابراین این تعارض باعث ایجاد احساس ناراحتی یا ناراحتی می شود.

این ناهماهنگی بین باورهای مردم و نحوه رفتار آن ها، افراد را به انجام اقداماتی تشویق می کند که به حداقل رساندن احساس ناراحتی کمک می کند. افراد سعی می کنند این تنش را به روش های مختلف از بین ببرند، مانند رد کردن، توضیح دادن، یا اجتناب از اطلاعات جدید.

نشانه های ناهماهنگی شناختی

همه افراد تا حدی ناهماهنگی شناختی را تجربه می کنند، اما این بدان معنا نیست که همیشه تشخیص آن آسان است. برخی از نشانه هایی که نشان می دهد آنچه شما احساس می کنید ممکن است با ناهماهنگی مرتبط باشد عبارتند از:

• احساس ناراحتی قبل از انجام کاری یا تصمیم گیری.
• تلاش برای توجیه یا توجیه تصمیمی که گرفته اید یا اقدامی که انجام داده اید.
• احساس خجالت یا شرمندگی در مورد کاری که انجام داده اید و تلاش برای پنهان کردن اعمال خود از دیگران.
• احساس گناه یا پشیمانی از کاری که در گذشته انجام داده اید.
• انجام کارها به دلیل فشار اجتماعی یا ترس از دست دادن (FOMO)، حتی اگر کاری نبود که شما می خواستید انجام دهید.

علل ناهماهنگی شناختی

موقعیت های مختلفی وجود دارد که می تواند تعارض هایی ایجاد کند که منجر به ناهماهنگی شناختی شود.

انطباق اجباری

گاهی اوقات ممکن است به دلیل انتظارات بیرونی، اغلب در محل کار، مدرسه یا موقعیت اجتماعی، رفتارهایی را انجام دهید که با باورهای شما مخالف است. انطباق اجباری شامل همراهی با چیزی به دلیل فشار همسالان یا انجام کاری در محل کار برای جلوگیری از اخراج باشد.

اطلاعات جدید

گاهی اوقات یادگیری اطلاعات جدید می تواند منجر به احساس ناهماهنگی شناختی شود. برای مثال، اگر رفتاری را انجام دهید که بعداً متوجه می‌شوید مضر است، می‌تواند منجر به احساس ناراحتی شود. مردم گاهی اوقات یا با یافتن راه هایی برای توجیه رفتارهای خود یا یافتن راه هایی برای بی اعتبار کردن یا نادیده گرفتن اطلاعات جدید با این موضوع برخورد می کنند.

تصمیمات

مردم تصمیمات بزرگ و کوچک را به صورت روزانه می گیرند. هنگامی که با دو انتخاب مشابه روبرو می شوند، مردم اغلب با احساس ناهماهنگی مواجه می شوند زیرا هر دو گزینه به یک اندازه جذاب هستند.

با این حال، پس از انتخاب، افراد باید راهی برای کاهش این احساس ناراحتی پیدا کنند. مردم این کار را با توجیه اینکه چرا انتخابشان بهترین گزینه بوده است انجام می دهند تا بتوانند باور کنند که تصمیم درستی گرفته اند.

چه چیزی بر ناهماهنگی شناختی تأثیر می گذارد؟

میزان ناهماهنگی افراد می تواند به چند عامل مختلف بستگی داشته باشد، از جمله اینکه چقدر برای یک باور خاص ارزش قائل هستند و میزان ناهماهنگی باورهایشان.

قدرت کلی ناهماهنگی نیز می تواند تحت تأثیر عوامل متعددی قرار گیرد، از جمله:

• اهمیتی که برای هر باور قائل است . شناخت هایی که بیشتر شخصی هستند، مانند باورهای مربوط به خود که منجر به ناهماهنگی بیشتر می شوند.
• تعداد باورهای ناسازگار. هر چه ناهماهنگی (متضاد) بیشتری داشته باشید، قدرت کلی ناهماهنگی بیشتر می شود.

تأثیر ناهماهنگی شناختی

ناهماهنگی شناختی می‌تواند باعث ایجاد احساس ناراحتی و ناراحتی در افراد شود.

برای مثال، رفتاری که با ارزش‌های شخصی شما همسو نیست، ممکن است منجر به احساس ناراحتی شدید شود. رفتار شما نه تنها با باورهایی که در مورد دنیا دارید، بلکه با باورهایی که در مورد خودتان دارید نیز در تضاد است.

این ناراحتی می تواند خود را به طرق مختلف نشان دهد. مردم ممکن است احساس کنند:

• اضطراب
• خجالت
• پشیمان شدن. پشیمانی
• غمگینی
• شرمنده
• فشار

ناهماهنگی شناختی حتی می تواند بر احساس و دیدگاه افراد نسبت به خود تأثیر بگذارد و منجر به احساسات منفی عزت نفس و ارزش خود شود.

از آنجا که مردم می خواهند از این ناراحتی اجتناب کنند، ناهماهنگی شناختی می تواند طیف گسترده ای از اثرات را داشته باشد. ناهماهنگی می تواند در نحوه عمل، تفکر و تصمیم گیری افراد نقش داشته باشد. آن ها ممکن است برای کمک به تسکین ناراحتی ناشی از تعارض رفتارهایی انجام دهند یا نگرش هایی اتخاذ کنند.

برخی از کارهایی که ممکن است فرد برای مقابله با این احساسات انجام دهد عبارتند از:

• پذیرش عقاید یا ایده هایی برای کمک به توجیه یا توضیح تعارض بین باورها یا رفتارهایشان. که گاهی اوقات می تواند شامل سرزنش افراد دیگر یا عوامل بیرونی باشد.
• پنهان کردن باورها یا رفتارهای خود از دیگران. افراد ممکن است از باورها و رفتارهای متضاد خود احساس شرم کنند، بنابراین پنهان کردن تفاوت از دیگران می تواند به کاهش احساس شرم و گناه کمک کند.
• فقط به دنبال اطلاعاتی هستند که باورهای موجود آنها را تأیید می کند. این پدیده که به عنوان سوگیری تایید شناخته می شود، بر توانایی تفکر انتقادی در مورد موقعیت تأثیر می گذارد، اما به به حداقل رساندن احساس ناهماهنگی کمک می کند.

مقابله با ناهماهنگی شناختی

وقتی بین شناخت ها (افکار، باورها، عقاید) تعارض وجود داشته باشد، افراد اقداماتی را برای کاهش ناهماهنگی و احساس ناراحتی انجام می دهند. آن ها می توانند این کار را به چند روش مختلف انجام دهند، مانند:

• اضافه کردن باورهای حمایتی بیشتر از باورهای ناسازگار .به منظور کاهش ناهماهنگی، آن ها ممکن است به دنبال اطلاعات جدیدی باشند که بر باور متضاد آن ها غلبه کند.
• کاهش اهمیت باور متضاد . مردی که به سلامتی خود اهمیت می‌دهد ممکن است از این که بفهمد نشستن طولانی مدت در طول روز با کوتاه شدن طول عمر ارتباط دارد، دچار اختلال می‌شود. از آنجایی که او مجبور است تمام روز را در یک اداره کار کند و زمان زیادی را به صورت نشسته می گذراند، تغییر رفتار او دشوار است. برای مقابله با احساس ناراحتی، ممکن است در عوض راهی برای منطقی کردن شناخت متضاد پیدا کند. او ممکن است رفتار کم تحرک خود را با گفتن اینکه سایر رفتارهای سالم او (مانند خوردن معقولانه و گهگاهی ورزش کردن) سبک زندگی عمدتاً بی تحرک خود را توجیه کند.
• تغییر باور. تغییر شناخت متضاد یکی از مؤثرترین راه‌ها برای مقابله با ناهماهنگی است، اما همچنین یکی از دشوارترین راه‌ها است، به‌ویژه در مورد ارزش‌ها و باورهای عمیق، مانند گرایش‌های مذهبی یا سیاسی.

مشکلات بالقوه ناهماهنگی شناختی

گاهی اوقات، راه‌هایی که افراد ناهماهنگی شناختی را حل می‌کنند، می‌تواند به رفتارهای ناسالم یا تصمیم‌گیری‌های نادرست دامن بزند.

در «نظریه ناهماهنگی شناختی»، لئون فستینگر، روان‌شناسی که برای اولین بار این پدیده را توصیف کرد، مثالی از نحوه برخورد یک فرد با ناهماهنگی مربوط به یک رفتار سلامتی با بحث در مورد افرادی که به سیگار کشیدن ادامه می‌دهند، حتی اگر بدانند که برای آن ها ضرر دارد.

چند راه وجود دارد که فرد ممکن است این ناهماهنگی را برطرف کند:

• به گفته فستینگر، یک فرد ممکن است تصمیم بگیرد که برای سیگار بیشتر از ارزش سلامتی خود ارزش قائل است و این رفتار را از نظر خطرات در مقابل پاداش “ارزش” می داند.
• راه دیگر برای مقابله با این ناهماهنگی، به حداقل رساندن اشکالات احتمالی است. فرد سیگاری ممکن است خود را متقاعد کند که اثرات منفی آن بر سلامتی بیش از حد اعلام شده است. آن ها همچنین ممکن است با این باور که نمی توانند از هر خطر احتمالی در خارج از کشور جلوگیری کنند، نگرانی های سلامتی خود را کاهش دهند.
• فستینگر همچنین پیشنهاد کرد که افراد ممکن است سعی کنند خود را متقاعد کنند که اگر سیگار کشیدن را ترک کنند، وزن اضافه می‌کنند، که خطرات سلامتی را نیز به همراه دارد. با استفاده از چنین توضیحاتی، فرد سیگاری قادر است ناهماهنگی را کاهش دهد و به رفتار خود ادامه دهد.