علائم و نشانه های انواع بیماری های روانی سال ۱۴۰۰ در ایران و جهان

شیوع بیماری های روانی

تقریبا ۲۰ درصد از جمعیت ایالات متحده آمریکا گرفتار بیماری روانی شده اند که این موارد به دو دسته تقسیم شده اند : هر گونه بیماری روانی ( AMI) و بیماری جدی روانی (SMI)

بر اساس تخمین های انجام شده از هر ۲۵ بزرگسال در ایالات متحده یک نفر گرفتار بیماری روانی جدی شده است، این بیماری باعث اختلال در یک یا چند فعالیت عمده در زندگی آن ها شده است، برخی از بیماری های روانی مانند ADHD در دوران کودکی شروع می شود برخی از بیماری های روانی مانند اسکیزوفرنی در زمان نوجوانی و بزرگسالی آشکار می شود و بسیاری از بیماری های روانی دیگر مانند اختلالات اضطرابی ممکن است در هر سنی شروع شوند. اضطراب و استرس ممکن است به خاطر تجربه استرس زا به وجود آید البته گاهی ممکن است که علائم آن بدون هیچ دلیل واضح نمایان شود.

علاوه بر این ممکن است در یک زمان بیش از یک بیماری روانی در فرد وجود داشته باشد، به عنوان مثال ممکن است فردی دچار اضطراب فراگیر شده باشد و همزمان به اختلال نارسایی قلبی دچار شود یا احتمال دارد گرفتار بی اشتهایی عصبی و افسردگی شود.

انواع بیماری های روانی

بر اساس نتایجی که در دفترچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روانپزشکان آمریکا وجود دارد صدها بیماری روانی یا اختلال روانی وجود دارد که آن ها را به طبقات یا انواع خاصی تقسیم بندی کرده اند که این طبقه ها عبارت اند از :

اختلال رشدی عصبی

اختلال دو قطبی مرتبط با آن

اختلالات افسردگی

اختلالات اضطرابی

وسواس فکری و اختلالات مرتبط با آن

تروما و اختلالات مرتبط با استرس

اختلالات تجزیه ای

اختلالات مخرب، کنترل تکانه و رفتار

اختلالات وابسته به مواد و اعتیاد

اختلالات تغذیه و غذا خوردن

اختلالات دفع

اختلالات خوابیدن و بیدار شدن

اختلالات عملکرد جنسی

اختلالات شخصیتی

اختلالات پارافیلی

طیف اسکیزوفرنی

سایر اختلالات روانی

علائم و نشانه ها

بیماری های روانی علائم متفاوتی دارد به عنوان نمونه فردی که افسرده است ممکن است به اختلالات در خوابیدن و کاهش انرژی دچار شود و کسی که اختلال در خوردن دارد، دفع و استفراغ کند. بنابراین همه بیماری های روانی نشانه های یکسانی ندارند، این بیماری ها باعث به وجود آمدن پریشانی های قابل توجهی می شود که در توانایی های فرد اختلالاتی ایجاد می کند.

هنگامی که فرد دچار اختلالات روانی می شود علائم و نشانه های آن اختلال در عملکرد اجتماعی، شغلی یا تحصیلی او مشکلاتی را ایجاد می کند. البته دقت داشته باشید که همه افراد در سلامت روان خود پستی ها و بلندی های بسیاری را تجربه می کنند.

فرد ممکن است در زندگی تجربه های تلخی مثل از دست دادن دوست را به طور موقت تجربه کند این امر می تواند به صورت موقت سلامت روان فرد را تحت تاثیر قرار دهد اما این بدان معنی نمی باشد که از نظر روحی بیمار است.

افرادی که گرفتار بیماری های روحی می شوند به طور معمول علائم و نشانه های بیماری را برای مدت زمان معینی از دو هفته تا دو سال تجربه می کنند، برخی از افراد به بیماری خود آگاه هستند و می دانند که بیماری برای آن ها مشکلاتی را به وجود خواهد آورد به طور مثال فردی که دارای نشانه های اضطرابی می باشد می داند که نشانه های اضطراب زندگی روزمره آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد. در بعضی اوقات ممکن است فردی اختلال روانی داشته باشد اما متوجه نشود که افکارش تحریف شده است.

کلید قفل شادی را درونی تان بیابید!

به طور کلی، علائم رایج بیماری های روانی ممکن است مواردی از جمله موارد زیر را شامل شود :

از دست دادن علاقه و انگیزه به فعالیت ها
تغییر در خواب
تغییر در اشتها
دست کشیدن از کار
علائم جسمی غیر قابل توضیح مانند سردرد
مشکل در تمرکز
تغییر در خلق و خوی

بیماری های روانی دارای علائم و نشانه های مشخص و متفاوتی می باشد و این اختلالات روانی تمایل دارند تا در تفکر، خلق و خو و رفتار فرد تغییراتی را ایجاد کند، در صورتی شما احساس کردید که گرفتار یک بیماری روانی شده اید باید در مورد ترس و نگرانی های خود با مشاور و روانشناس حرف بزنید.

علل بیماری های روانی

علت دقیق بسیاری از بیماری های روانی مشخص نشده است و تصور می شود که از عوامل مختلفی به وجود آمده اند، برخی از عواملی که باعث به وجود آمدن بیماری روانی می شود و یا بر روی بیماری روانی تاثیر می گذارد عبارت است از :

ژنتیک : به نظر می رسد که بسیاری از بیماری های روانی در خانواده ها وجود داشته و ریشه دوانده است به عنوان مثال افرادی که با افراد اسکیزوفرنیک در ارتباط هستند احتمال ابتلای آن ها به این بیماری زیاد می باشد و در معرض خطر هستند.

انتقال دهنده های عصبی : در بیماری های روانی مغز نقش بسیار مهمی دارد، به طوری که تغییر در انتقال دهنده های عصبی و پیام رسان های شیمیایی در مغز می تواند عامل بسیاری از بیماری ها و اختلالات روانی باشد.

قرار گرفتن در معرض محیط قبل از تولد : اگر در هنگام بارداری مادر از مواد مخدر استفاده کرده باشد، الکل نوشیده و در معرض مواد شیمیایی مضر و سموم قرار گرفته باشد احتمال ابتلای فرد به بیماری های روانی مانند اوتیسم بیشتر می باشد.

تجارب زندگی : رویداد های استرس زا زندگی ممکن است باعث به وجود آمدن یا پیشرفت بیماری های روانی شود به عنوان نمونه اگر سرپرست و مراقبین کودک را به طور مکرر تغییر می دهید، کودک بعد ها ممکن است به اختلالات دلبستگی دچار شود.

بیماری های روانی

عوارض بیماری های روانی

بیماری های روانی عوارض مختلفی در زندگی فرد به وجود می آورد که این عوارض شایع عبارت اند از :

درگیری خانوادگی
از دست دادن علاقه به فعالیت هایی که قبلا لذت بخش بودند
اختلال عملکرد جنسی
افزایش غیبت در محل کار یا مدرسه
کاهش عملکرد در مدرسه یا محل کار
فقر
بی خانمانی
مسائل حقوقی
مشکلات دارویی یا الکل
مشکلات سلامت جسمی
مسائل رفتاری
افزایش خطر خودکشی

تشخیص بیماری های روانی

متخصصان برای تشخیص بیماری های روانی از دفترچه راهنمایی تشخیصی و آماری (DSM-5) استفاده می کنند. بیماری های روانی احتمال دارد توسط پزشک یا متخصص بهداشت روان مانند روانشناس و روانپزشک تشخیص داده شود.

برای تشخیص و تعیین بیماری روانی به احتمال زیاد با فرد مصاحبه خواهد شد و متخصص تلاش می کند تا تاریخ بیماری، علائم و نشانه هایی که فرد تجربه می کند و مشکلاتی که بیماری برای آن ها ایجاد کرده است را شناسایی کند همچنین احتمال دارد تا از اعضای خانواده آن ها بخواهند تا در مصاحبه شرکت کنند و علائمی که می بینند را توصیف کنند.

متخصصین قبل از آن که اختلال روانشناختی را تشخیص دهند ممکن است برای رد مسائل جسمی، فرد را تحت معاینه بدنی و جسمی قرار دهند، به عنوان مثال مشکلات تیروئید باعث به وجود آمدن علائم افسردگی و اضطراب می شود.

متخصصین برای این که به طور دقیق به تشخیص و تعیین بیماری بپردازند از ابزارهای غربالگری و آزمایش های روانشناختی استفاده می کنند و همچنین از فرد می خواهند تا پرسش نامه هایی تکمیل کنند و تحت آزمایش روانشناسی قرار بگیرید.

درمان بیماری های روانی

بیماری های روانی متفاوت هستند و بسیاری از آن ها قابل درمان می باشد و برخی از آن ها از طریق دارو درمانی درمان می شوند و بسیاری از آن اختلالات مانند اختلالات شخصیت به روش روان درمانی و گفتگو درمانی درمان می شوند. نتیجه های به دست آمده با توجه به هر فرد می تواند متفاوت باشد.

اختلال دو قطبی

اختلال دو قطبی که قبلا به عنوان افسردگی روان شیدایی شناخته می شد باعث نوسانات خلق و خوی شدید و همچنین افسردگی شدید می شود. توجه داشته باشید که این نوسانات خلق و خو در سیکل های مختلفی اتفاق می افتد و احتمال دارد چند روز یا هفته و سال طول بکشد.

هنگامی که شدت بیماری بسیار زیاد باشد افراد ممکن است به خودکشی فکر کرده و علائم جنون را تجربه کنند احتمال دارد شخص آنقدر درگیر این بیماری شود و تحت تاثیر این بیماری قرار گیرد که نتواند واقعیت را از تخیل تشخیص دهد.

علل اختلال دو قطبی هنوز به طور کامل مشخص نیست و احتمال دارد ترکیبی از علل ژنتیکی و سایر عوامل باشد.

افسردگی

افسردگی نوعی بیماری روانی می باشد که به طور قابل ملاحظه ای شیوه احساس فرد را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث می شود فرد گرفتار خلق و خوی مزمن، احساس غم، اندوه و فقدان شود.

افسردگی انواع مختلفی دارد و فرد را به شیوه های متفاوتی تحت تاثیر قرار می دهد بعضی از علائم افسردگی عبارت اند از:

بی نهایت غمگین بودن

خواب آشفته

فقدان علاقه و انگیزه

احساس بی ارزش بودن

نبود لذت در انجام فعالیت ها

اضطراب

تغییر در اشتها یا وزن

درد های جسمانی و تمرکز ضعیف

دلیل اصلی افسردگی مشخص نشده است اما این بیماری ممکن است ترکیبی از وقایع اخیر، فاکتور های شخصی، سابقه خانوادگی، استفاده از مواد مخدر، الکل و همچنین تغییرات درون مغز باشد.

اختلال اضطراب یکی از بیماری های روانی

افرادی که درگیر اختلال اضطراب می شوند به دفعات زیاد نگرانی و ترس شدید مفرط و پایدار را در موقعیت های مختلف زندگی تجربه می کنند، این احساسات باعث می شود تا فعالیت های روزانه مختل شود و کنترل آن دشوار باشد. این اختلال احتمال دارد مدت زیادی طول بکشد، اختلال اضطراب انواع مختلفی دارند و عبارت اند از اختلال اضطراب فراگیر، اختلال اضطراب اجتماعی ( فوبیای اجتماعی) و فوبیا های خاص.

علائم اختلال اضطراب عبارت اند از :

حملات وحشت

لرزش

عرق کردن

تنفس دشوار

احساس غش و ضعف

ضربان قلب سریع

حالت تهوع

اجتناب از موقعیت های خاص

بعضی از علل یا عواملی که باعث اضطراب می شود عبارت اند از محیط، موقعیت های استرس زا، تروما، سابقه خانوادگی و سوء مصرف مواد.

اسکیزوفرنی

اسکیزوفزنی نوعی بیماری روانی می باشد که روی شیوه تفکر، احساس و عمل شخص تاثیر می گذارد و در بسیاری از مواقع برداشت از واقعیت را تحریف می کند، بسیاری از افراد باور دارند که افراد مبتلا به اسکیزوفرنی دارای چندین شخصیت می باشد در صورتی که این باور غلط می باشد. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی مثل بقیه افراد فقط یک شخصیت دارند و هنگامی که این افراد تحت درمان قرار نگیرند احتمال دارد علائم و نشانه های مزمن جنون را تجربه کنند.

افرادی که دچار این بیماری می شوند ممکن است توهماتی مانند دیدن چیز ها، شنیدن صداها، احساس بو ها و درک حس هایی روی پوستشان داشته باشند این افراد ممکن است توهماتی داشته باشند که غلط است اما در ذهنشان بر آن پافشاری می کنند و تمایل ندارند این توهمات را کنار بگذارند.

دیگر علائم و نشانه ها بیماری اسکیزوفرنی عبارت اند از :

انگیزه پایین

عاری از احساس بودن

صحبت کردن بی هدف و بی نظم

مبود میل به تشکیل روابط اجتماعی

فقدان توانایی بیان احساسات

آنورکسیانروزا ( بی اشتهایی عصبی)

این بیماری، اختلالی در خوردن می باشد که شامل وزن غیر طبیعی پایین، ترس از اضافه وزن، چاق شدن و برداشتی غیر نرمال از وزن بدن می باشد. این بیماری مردان و زنان را تحت تاثیر قرار می دهد. افرادی که به بیماری آنورکسیانروزا مبتلا هستند ممکن است خوردن خود را محدود کنند، وسواس چاقی داشته باشند، به طور وسواس گونه ای ورزش می کنند و سوء مصرف مسهل یا امکانات کمکی رژیمی دارند.

این مطلب را باید به خاطر سپرد زیرا بسیار مهم می باشد که این رفتار به هیچ وجه به غرور و انتخاب سبک زندگی افراد مربوط نمی باشد و بیماری آنورکسیا یکی از بالاترین نرخ های مرگ و میر را در میان بیماری های روانی دارند و تقریبا حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از افراد در طی ۲۰ سال به خاطر عوارض این بیماری خودکشی می کنند و یا می میرند.

بولیمیا نروزا ( پر خوری عصبی ) یکی از انواع بیماری های روانی

نوع دیگری از بیماری روانی، پرخوری عصبی می باشد که عبارت است از زیاده روی در خوردن ( مصرف مقدر زیاد و غیر طبیعی غذا ) و یا رفتار های جبران کننده ای مانند استفراغ، ورزش بیش از اندازه، روزه داری یا سوء مصرف مسهل ها.

خوردن بیش از اندازه، تنقیه و یا ورزش کردن باعث می شود تا احساس گناه و شرم شدیدی در فرد به وجود آید، افرادی که به این بیماری مبتلا می شوند اغلب قابل تشخیص نیستند زیرا این افراد وزن نرمال و اضافه وزن خفیفی دارند و بسیاری از رفتار هایی که با بیماری مرتبط می باشد را پنهان می کنند.

اختلال وسواس اجباری ( OCD)

اختلال وسواس اجباری (OCD) یک نوع اختلال اضطراب می باشد که طی آن فرد دچار وسواس فکری می شود و افکار و ترس شدید را تجربه می کنند. وسواس منجر به رفتارهای تکراری می شود که به آن وسواس عملی می گویند.

افرادی که دچار اختلال وسواس اجباری ( OCD) می شوند معمولا از ماهیت غیر منطقی وسواس فکری و عملی خود آگاهی دارند ولی با این حال در کنترل کردن آن ناتوان می باشند.

بعضی از وسواس های فکری شایع عبارت اند از :

ترس از میکروب ها، کثیفی و سموم

ترس از آزار رساندن به خود یا دیگران

دغدغه مفرط نسبت به تقارن و ترتیب

ذخیره یا انبار و جمع آوری چیز ها

بعضی از وسواس ها عملی هستند و انوع شایع آن عبارت اند از :

چک کردن مفرط آیتم های مربوط به امنیت، مثل قفل ها و ابزار های امنیتی

تمیز کردن، شستن و دوش گرفتن مفرط

لمس کردن و ضربه زدن یا حرکت کردن در یک مسیر خاص به دفعات زیاد

تکرار کلمات یا اعداد به تعداد مشخص و معین

اختلال استرس پس از حادثه (PTSD)

هنگامی که در زندگی فرد یک رویداد تکان دهنده ای به وجود می آید که زندگی و امنیت او یا دیگر افراد را تهدید کرده و فرد این صحنه ها را تجربه می کند، باعث می شود اختلال استرس او گسترش می یابد.

برای مثال وقایعی مانند حمله فیزیکی یا جنسی، تصادف، فجایع طبیعی یا جنگ، اختلال استرس پس از حادثه (PTSD) را تحریک می کند.

افرادی که به این اختلال دچار می شوند ممکن است ترس، وحشت، درماندگی و هراس شدیدی را تجربه کنند و زمانی که آن اتفاق و واقعه را به خاطر می آورند آن حادثه تکان دهنده دوباره برای آن ها زنده می شود و واکنش های احساسی و جسمانی شدیدی مانند عرق کردن و تپش قلب در فرد به وجود می آید.

دیگر علائم اختلال (PTSD) عبارت اند از :

مشکلات خواب

عدم تمرکز

از ترس از جا پریدن

دائم نگران خطر بودن

اجتناب از یاد آوری واقعه

بی حسی عاطفی

اختلال کنترل تکانه ( ICD) یکی از بیماری های روانی

اختلال کنترل تکانه (ICD) نوعی از اختلالات می باشد که با تحریک پذیری و ناتوانی برای مقاومت در برابر یک تکانه ( وسوسه) به وجود می آید و می تواند برای فرد مبتلا یا دیگران خطرناک باشد.

برای مثال نمونه هایی از اختلال کنترل تکانه عبارت اند از :

پیرومانیا یا جنون آتش افروزی ( که به طور عمدی آتش سوزی را شروع می کنند.)

جنون سرقت

وسواس خرید

وسواس جنسی ( میل شدید به افکار و فعالیت های جنسی)

قمار بازی

همچنین فرد می تواند اعتیاد و سوء مصرف مواد به انواع مواد قانونی و غیر قانونی مانند الکل، مواد مخدر، قمار و دارو های تجویزی ( مسکن ها و آرام بخش ها)، استنشاق کننده هایی مانند پاک کننده های خانگی و حتی استفاده از اینترنت داشته باشد.

زمانی که فرد جلوی وابستگی شدید خود را می گیرد علائم وسوسه شدید تر شده و علائم ترک اعتیاد را تجربه می کند.

اختلال خود زشت انگاری ( BDD)

فردی که دچار اختلال خود زشت پنداری می شود مرتبا نگران است که ظاهر او چطور به نظر می رسد. او احتمال دارد به این باور باشد که عیب های خیلی کوچک و یا خیالی او نقص های جدی در ظاهرش به وجود آورد.

به هر حال این موضوع به غرور فرد ربطی ندارد و عیب های خیالی که برای خودش در نظر می گیرد ممکن است باعث پریشانی قابل توجهی در فرد شود. این وسواس ها به مرور زندگی روزمره فرد را تحت تاثیر قرار دهند و مشکلاتی را برای او به وجود آورد.

این افراد مرتبا خود را در آینه بررسی می کنند و بر روی ظاهر و تصویر بدن خود حساس می باشند و وسواس دارند آن ها خود را به طور وسواس گونه ای می آرایند و مرتبا رژیم می گیرند و بیش از حد ورزش می کنند به دنبال دلداری دیگران می باشند.

این افراد به طور معمول دوست دارند روش های زیباسازی متعددی را تجربه کنند و ظاهر و تصویر بدن خود را زیبا سازند.

منبع: مرکز مشاوره مشاورانه