اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

PTSD می تواند احساس خطر و نگرانی را در شما ایجاد کند. اما با مهارت‌های مقابله‌ای جدید، می‌توانید دوباره احساس امنیت کرده و از آسیب عبور کنید.

اختلال استرس پس از سانحه چیست چیست؟

پس از یک تجربه آسیب زا، طبیعی است که احساس ترس، غم، اضطراب و قطع ارتباط با دنیای اطراف داشته باشید. اما اگر ناراحتی ادامه یابد، احتمال دارد که دچار اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شده باشید. PTSD می تواند در اثر هر رویدادی که شما را دربارۀ امنیتتان بترساند ایجاد شود.

اکثر مردم تصور می‌کنند که اختلال استرس پس از سانحه در اثر تجاوز جنسی یا مجروح شدن سربازان جنگی ایجاد می‌شود ( تجربۀ جنگ شایع ترین علت PTSD در مردان است).

اما هر رویداد یا مجموعه‌ رویدادهایی که شما را سرشار از احساس ناامیدی و درماندگی و از نظر عاطفی متلاشی کند، می‌تواند باعث اختلال استرس پس از سانحه شود؛ به خصوص اگر رویداد غیرقابل پیش‌بینی و غیرقابل کنترل باشد.

)PTSD اختلال استرس پس از سانحه) می تواند افرادی را که خودشان رویداد آسیب زا را تجربه می کنند و هم کسانی که شاهد رویداد هستند، یا کسانی که اجزای به جا مانده از یک صحنۀ دلخراش را جمع آوری می‌کنند (مانند کارکنان اورژانس و مأموران انتظامی) را تحت تاثیر قرار دهد.

اختلال استرس پس از سانحه حتی ممکن است در دوستان یا اعضای خانوادۀ کسانی که دچار آسیب جدی شده اند نیز رخ دهد.

علت اختلال استرس پس از سانحه هرچه که باشد، با جستجوی درمان، کمک گرفتن و توسعۀ مهارت های مقابله ای جدید، می توانید یاد بگیرید که علائم خود را مدیریت کرده، خاطرات دردناک را کاهش داده و به زندگی خود ادامه دهید.

چه چیزی باعث اختلال استرس پس از سانحه می شود؟

هنگامی که شما یک رویداد استرس زا را تجربه می کنید، سیستم عصبی شما با پاسخ «جنگ یا گریز» واکنش نشان می دهد. ضربان قلب شما سریع تر شده و فشار خون شما بالا می رود، ماهیچه های شما سفت شده و قدرت و سرعت واکنش شما افزایش می یابد.

هنگامی که خطر برطرف شد، سیستم عصبی بدن شما را آرام می کند، ضربان قلب و فشار خون شما را کاهش داده و به حالت عادی خود باز می گرداند.

اختلال استرس پس از سانحه زمانی رخ می دهد که در موقعیت خطر، استرس بیش از حدی را تجربه کنید و حتی وقتی خطر از بین رفته، سیستم عصبی شما همچنان پاسخ خود را حفظ کند؛ به گونه ای که نتواند به حالت عادی تعادل خود بازگردد، در این هنگام شما نمی‌توانید از آن رویداد عبور کنید.

بهبودی از PTSD با کمک به سیستم عصبی اتفاق می‌افتد تا بتوانید تروما را درمان و از آن عبور کنید.

استرس پس از سانحه پاسخی طبیعی به رویدادهای آسیب زا

وقتی یک رویداد آسیب زا مانند یک بلای طبیعی، تصادف رانندگی، حملۀ تروریستی یا سوء قصد اتفاق می‌افتد تقریباً همۀ افراد، حداقل برخی از علائم PTSD را تجربه می کنند.

وقتی احساس امنیت و اعتماد شما از بین برود، طبیعی است که احساس عدم تعادل، قطع ارتباط با محیط یا بی حسی کنید. اغلب خوابهای بد می بینید، احساس ترس کنید، و مرور کردنِ آنچه اتفاق افتاده برایتان دشوار گردد. این ها واکنش های طبیعی به رویدادهای غیرعادی هستند.

با این حال، برای اکثر افراد، این علائم کوتاه مدت هستند. ممکن است چند روز یا حتی هفته ها طول بکشد، اما به تدریج رفع می شود. اما اگر به اختلال استرس پس از سانحه مبتلا شده باشید، علائم کاهش نمی‌یابد و روند تدریجی بهبود اتفاق نمی‌افتد، حتی ممکن است احساس کنید که دارید بدتر می‌شوید.

علائم و نشانه های اختلال استرس پس از سانحه

اختلال استرس پس از سانحه از فردی به فرد دیگر متفاوت است، زیرا توان سیستم عصبی و میزان تحمل هر فرد در برابر استرس متفاوت است.

اگرچه احتمال بروز علائم PTSD در ساعات یا روزهای اولیۀ پس از یک رویداد آسیب‌زا بیشتر است، اما گاهی اوقات هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی سال‌ها پس از حادثه ظاهر می‌شود.

گاهی علائم به طور غیرمعمول پدیدار می شوند. در مواقع دیگر، علائم توسط چیزی تحریک می شوند که شما را به یاد رویداد آسیب‌زای اولیه می اندازد، مانند صدا، تصویر، کلمه‌ یا عبارتی خاص یا بو.

اگرچه هر فردی علائم PTSD را متفاوت از دیگران تجربه می‌کند اما به طور کلی چهار نوع اصلی از علائم وجود دارد.

• مرور و تجربۀ مجدد رویداد آسیب زا از طریق خاطرات مزاحم، کابوس ها، یا واکنش های شدید ذهنی یا جسمی در هنگام یادآوری اتفاق.
• اجتناب و بی حسی، یعنی اجتناب از هر چیزی که شما را به یاد اتفاق می اندازد، ناتوانی در یادآوری جزئیات مصیبت، از دست دادن علاقه به فعالیت های روزمره و به طور کلی زندگی، احساس بی حسی عاطفی و جدا شدن از دیگران.
• برانگیختگی بیش از حد، که باعث مشکلات خواب، تحریک پذیری، هوشیاری بیش از حد (دائماً در وضعیت نگرانی قرار داشتن)، پرش ذهن یا بهت، طغیان خشم و رفتار پرخاشگرانه و خود ویرانگری می باشد.
• افکار و خلق و خوی منفی، احساس بیگانگی و تنهایی، مشکل در تمرکز یا به خاطر سپردن چیزها، افسردگی و ناامیدی، احساس بی اعتمادی و خیانت و احساس گناه، شرم یا سرزنش خود.

علائم PTSD در کودکان

در کودکان (به ویژه کودکان بسیار کوچک) علائم PTSD می تواند با بزرگسالان متفاوت باشد و  شامل موارد زیر است:

• ترس از جدا شدن از والدین.
• از دست دادن مهارت های قبلی (مانند آموزش توالت).
• مشکلات خواب و کابوس.
• انجام بازی‌های غم انگیز و اجباری که در آن مضامین آسیب تکرار می شود.
• فوبیاها و اضطراب های جدیدی که به نظر می رسد ارتباطی با اتفاق ندارند (مانند ترس از هیولاها).
• بازنمایی آسیب از طریق بازی، داستان یا نقاشی.
• درد بدون علت ظاهری.
• تحریک پذیری و پرخاشگری.

آیا شما PTSD دارید؟

اگر پاسخ شما به سه یا بیشتر از سه تا از سوالات زیر مثبت است، شاید به PTSD مبتلا باشید در این شرایط بهتر است به یک متخصص بهداشت روان واجد شرایط مراجعه کنید.

• آیا شاهد یک رویداد آسیب زا و تهدید کنندۀ زندگی برای دیگران یا خودتان بوده اید؟
• آیا این تجربه باعث شد که به شدت احساس ترس، وحشت یا درماندگی کنید؟
• آیا در بیرون کردن خاطره رویداد از ذهن خود مشکل دارید؟
• آیا نسبت به قبل از رویداد سریع تر واکنشهای احساسیِ وحشت‌زده بودن یا عصبانیت و خشم را تجربه می‌کنید؟
• آیا برای اجتناب از فعالیت ها، افراد یا افکاری که شما را به یاد سانحه می اندازند، مجبورید مسیر خودتان را تغییر دهید؟
• آیا در خوابیدن یا تمرکز مشکل پیدا کرده اید؟
• آیا علائم شما بیش از یک ماه طول کشیده است؟
• آیا پریشانی شما کارهای روزانه و عملکرد عادی را برای شما سخت کرده است؟