آیا تا به حال برای تان این سوال پیش آمده است که چرا خانواده های مختلف در واکنش به مساله ای واحد مانند بلوغ و نوجوانی، متفاوت عمل می کنند؟
به عنوان مثال چرا در برخی از خانواده ها، رسیدن به سن نوجوانی دردسر آفرین است و خانواده را با بحران های زیادی روبه رو می کند اما در برخی دیگراز خانواده ها این طور نیست.
دلیل روانشناسی رفتار خانواده
دلیل اصلی این موضوع را می توان در ” روانشناسی رفتار خانواده” مورد بررسی قرار داد.
به عبارت دیگر همانطور که هر یک از ما به عنوان یک انسان، رفتارهای مخصوص به خودرا داریم که با افراد دیگر متفاوت است، هر خانواده نیز رفتارهای مخصوص به خود را دارد که آن را از سایر خانواده ها متمایز می کند.
به عنوان مثال رفتارهای خانواده ای که فردی معتاد را پرورش داده با رفتارای خانواده ی دیگر متفاوت است.
در این مطلب قصد داریم تا شما را با رفتارهای یک خانواده ی نرمال و سالم بیشتر آشنا کنیم.
در پایان می توانید بررسی کنید که رفتارهای خانواده ی کنونی شما تا چه اندازه از معیارهای خانواده ی سالم پیروی می کند.
-
مرزهای انعطاف پذیر
هر خانواده به مثابه ی کشوری است که مرزهای خاص خود را دارد.
این مرزها به افراد خانواده کمک می کند تا بتوانند ضمن برقراری رابطه با افراد خارج از خانواده، حد و حدود و قوانین خود را نیز تعریف کنند و از قواعد خود دفاع کنند.
در خانواده های سالم، مرزهای خانواده به نحوی تعریف می شوند که دارای انعطاف باشند.
به عبارت دیگر مرزها نه به حدی بسته و خشک اند که کسی قادر به نفوذ در آن ها نباشد و نه آنقدر باز هستند که دیگران بتوانند به راحتی آن ها را پشت سر بگذارند.
در چنین خانواده ای، همزمان با تغییرات رشدی هر یک از اعضای خانواده، تغییراتی در مرزها ایجاد می شود.
به عنوان مثال با ورود فرزند به سن نوجوانی، به او اجازه داده می شود تا در مورد برخی از مسایل شخصا تصمیم بگیرد، ساعت بیشتری را با دوستانش بگذراند و استقلال بیشتری داشته باشد.
در خانواده هایی که این تغییرات در نظر گرفته نمی شود، غالبا فرزندان رفتارهایی توام با سرکشی، لجبازی و یا حتی بیماری های جسمانی بروزمی دهند که نوعی از ابراز خشم نسبت به مرزهای خشک و فاقد انعطاف است.
۲-قواعد روشن و واضح در روانشناسی رفتار خانواده
موقعیتی را تصور کنید که در آن، پدر وارد خانه می شود و همه ی اعضا به ناگاه ساکت می شوند و یا هر کس به اتاقش می رود و مشغول به انجام کاری می شود.
در حقیقت حضور پدر این پیام را به همراه دارد که ” همه باید ساکت باشند”.
این پیام ها غالبا از قواعد خانوادگی سرچشمه می گیرند که در این مورد خاص، “قاعده ی مردسالاری” نامیده می شود.
در خانواده های سالم، قواعد به طرز قابل توجهی روشن و واضح هستند.
به عنوان مثال این یک قاعده ی خانوادگی است که بچه ها راس ساعت ۸ در خانه باشند و یا همه ی اعضا با یکدیگر غذا بخورند.
قواعد خانوادگی بسیار وسیع و گسترده هستند و قواعد مبهم و نامشخص می تواند تبعات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.
به عنوان مثال در صورتی که یک بار فرزند نوجوان تان را به خاطر دیر آمدن تنبیه کنید و دفعه ی بعد نسبت به رفتارش بی توجه باشید، فرزندتان هرگز درک نخواهد کرد که رفتار صحیح و پسندیده کدام است.
تدوام این شرایط باعث می شود تا اعضای خانواده دایما سردرگم باشند و در یافتن هویت شخصی، ارزش ها و اصول زندگی با مشکل مواجه شوند.
سوالات متداول روانشناسی رفتار خانواده
1 - رفتار خانواده چیست؟
رفتار خانواده درمانی (FBT) یک درمان رفتاری است که با هدف کاهش مصرف مواد مخدر و الکل در بزرگسالان و جوانان همراه با درمان رفتارهای مشکلی زا مشترک مانند افسردگی، اختلاف نظر خانوادگی، حضور در مدرسه و کار و انجام مشکلات در جوانان انجام می شود.
2 - قوانین خانوادگی خوب چیست؟
رعایت قوانین وقتی واضح، دقیق و ساده است و به راحتی برای فرزندتان توضیح داده می شود. قوانین خانواده در یک زمان بر یک رفتار خاص متمرکز می شوند. از احکام مبهم مانند " خوب بودن" خودداری کنید. " خوب باشید " موارد مختلفی را شامل می شود و درک کودک و درک آن برای کودک دشوار است.
3 - انواع مختلف خانواده ها چیست؟
ساختارهای خانوادگی خانواده هسته ای. خانواده هسته ای نوع سنتی ساختار خانواده است. ... خانواده ی تک سرپرست. خانواده والدین مجرد متشکل از یک والد است که به تنهایی یک یا چند فرزند را تربیت می کند. ... خانواده گسترده. ... خانواده بی فرزند ... خانواده تازه تاسیس. ... خانواده پدربزرگ و مادربزرگ.
سلام من امسال کنکور دارم من توی ی خانواده ی سمی زندگی می کنم والدین من آدم های سمی هستن و اصلا شایسته ی پدر و مادر بودن نیستن من هر دقیقه به خودکشی فکر می کنم و واقعا نمی تونم تحملشون کنم اونا از من ی دیونه روانی ساختن تاحالا دوبار خودکشی ناموفق داشتم ، من افت تحصیلی شدید پیدا کردم ، این افسردگیم و مشکلاتم نمی ذارن من درس بخونم ، من واقعا دلم می خواد پیشرفت کنم و از پیش خانوادم برم …. ولی نمی تونم درس بخونم و هروروز افسرده تر از دیروزم و واقعا دلم… بیشتر بخوانید
سلام دوست عزیز متاسفم که در این شرایط قرار داری اما نگران نباش خیلی از افراد هستند که در خانوادههای سمی بزرگ شدهاند و با مشکلاتی مشابه شما روبرو بودهاند. مراحل زیر در این راه به شما کمک می کند: به یک روانشناس یا مشاور مراجعه کنید: صحبت با یک متخصص میتواند به شما کمک کند تا احساسات خود را پردازش کنید، راههای سالمی برای مقابله با استرس و اضطراب پیدا کنید و عزت نفس خود را تقویت کنید. از گروههای حمایتی استفاده کنید: گروههای حمایتی متشکل از افرادی هستند که تجربیات مشابهی دارند. صحبت با این افراد میتواند به… بیشتر بخوانید
سلام وقت بخیر من ۲۳ سالمه و هنوز اماده ازدواج نیستم مادرم منو مجبور میکنه که خاستگار بیاره و من ازینکه مجبور میشم هر دفعه ازرده میشم.این دفعه بهم گفت تو ازدواج کنی خالتم ترغیب میشه ک ازدواج کنه خالم ۳۰ سالشع.ازین حرفش ناراخت شدم اصلا هم منطقی نیست من خودمو فدا کنم تا یکی دیگ ارغیب بشه و ازدواج؟این درسته؟ بارها صحبت کردم منطقی کاملا ولی ترس داره ک ممکنه سنم بالا بره و کسی سمتم نیاد.پیش روانشناسم نمیاد.صحبتای منم بی فایده ست خودمم درامد ندارم برم تراپی دیگ نمیدونم چیکار کنم و کلی مشکل دیگ داره مامانم اختلال… بیشتر بخوانید
سلام، درک میکنم که در این شرایط احساس ناراحتی و ناامیدی میکنید. ازدواج یک تصمیم مهم است که باید با رضایت و آمادگی دو طرف انجام شود. اینکه مادرتان شما را مجبور به ازدواج میکند، منطقی نیست و شما حق دارید مخالفت کنید. صحبت کردن با مادرتان در مورد نگرانیهایتان مهم است. سعی کنید با آرامش و منطق با او صحبت کنید و به او توضیح دهید که چرا هنوز آماده ازدواج نیستید. به او بگویید که دوست دارید ازدواج کنید، اما میخواهید این کار را با کسی انجام دهید که واقعاً دوستش دارید و با او احساس راحتی میکنید.… بیشتر بخوانید
جواب سوالمو از کجا پیدا کنم
سلام تا کنون شما ۵ بار در زمان های مختلف سوال پرسیدید و پاسخ داده شده است. و نمونه های آن :
مشکلات جوانان با والدین
شکاکیت همسر
مشاوره خانواده برای حل مشکلات
سلام چرا این سایتو زدید
شما که وقت نمی کنید جواب بدید .
الکی مارو امید وار میکنید
آنقدر دیر جواب میدید که به کار آدم نیاد یا فراموش کنیم کدوم قسمت دنبال جواب باشیم
سلام. روزانه بیش از ۱۰۰ سوال پرسیده میشود و پاسخ به سوالت زمان بر است. باید صبور باشید. ما یک مرکز خصوصی هستیم و هیچ بودجه ای بایت پاسخگویی دریافت نمیکنیم و یک خدمت جانبی به منظور راهنمایی افراد است. با این حال همواره سعی می کنیم در اسرع وقت پاسخگو باشیم.
سلام من دخترم و امسال کلاس نهم رو میخونم و الان موقع امتحانم هست خانوادم اصلا منو درک نمیکنند رفتار خوبی ندارن باهام مامانم میگه تو الکی درس میخونی خیلی گیر میده تنها بیرون نباید بری زشته دختر نباید بی حجاب باشه در حالی که من حجابم خیلی عادی هست همیشه منو با دختر عمو هام .. مقایسه میکنه میگه تو اخلاقت مثل اوناست منم خیلی بدم میاد وقتی منو با بقیه مقایسه میکنه هیچ درک نمیکنه که موقع امتحانامه فشار درسا اذیتم میکنه میاد همون موقع درس خوندنم گیر میده بهم منم اعصابم خورد میشه داد میزنم بعد فحش… بیشتر بخوانید
درود بر شما احساسات شما را درک می کنم و دوست دارم بدانید که متاسفانه برخی از والدین درک مناسبی از شرایط نوجوان خود ندارند تا در جلسه مشترکی والدین شما به آنها آموزش دهیم تا رفتار مناسبی با شما داشته باشند و از آسیب های وارده به شما کاسته شود
سلام پسرم ۲۸سال الان نزدیک یکسال خورده بایک زن هرزه معتاداشناشده خونه وزندگی ول کردش بصورت راندوم میادمیره من صدباررفتم اوردمش دوباره رفتش دوترم دانشگاه اخرول کردش منه مادرخاک برسرم چکاربکنم پدرنداره همین یک فرزندهسش سپاس ازراهنمایی شما
سلام به شما گلنار جان
نگرانی شما برای فرزندتان قابل احترام می باشد اما در هرصورت فرزند شما یک آقای بالغ هستند و نیاز است که بتوانند در مسیر زندگی خود تصمیم گیری کنند.
در این مسیر شما بهتر است احساسات خود را از این شرایط به ایشان بیان کنید و بخواهید که با کمک روانشناس در این مسیر تصمیم گیری کنند تا زمانی که ندانیم در روان فرزند شما چه چیزی تجربه می شود نمی توانیم در این مورد نظری بیان کنیم.
سلام من ساغرم ۱۵ سالمه پدر و مادرم خیلی مشکلات دارن مادرم پرستاره و قسط وام میده حداقل هفت میلیون حقوقش رو قسط میده و پدرم هم قسط میده و درامدش از دوشغله اما همش با مادرم دعوا میکنه میگه تو هیچ کاری نمیکنی تازه یه خونه گرفتیم بابام پول قرض کرده رهنشو داده و به مادرم میگه تو بهم کمک نکردی درصورتی مامانم پول نداشت همش به مامانم حرف میزنه میگه دیر نشده زن میگیرم از ایران میرم و مامانمو تهدید میکنه به خانواده ی مامانم بی احترامی میکنه و خیلی مشروب میخوره هر شب مشروب میخوره و مست… بیشتر بخوانید
سلام به شما ساغر جان ببین عزیزم قابل درک می باشد که این مشکلات خانوادگی از نظر مالی و مسیر ارتباطی پدر و مادر باهم و با شما برایتان با فشار روحی زیادی همراه شده است اما عزیزم شما قرار نیست ناجی زندگی خانوادگیتان باشید چون در هرصورت مشکل پدر و مادرتان موضوعی است که آنها باید بین خودشان آن را حل کند و خب بهتر است شما به یچ وجه به آن وارد نشوید حتی اگر حس می کنید پر خیانت میکنند ز کنجکاوی بیشتر خوداری کنید در هرصورت مادر شما سبک رفتاری و صحبت های همسر خود را… بیشتر بخوانید
سلام من مریم هستم ۱۷سالمه یه خواهر بزرگتر دارم ۵سال بزرگتر و یکی ۷سال کوچک تر مادرم فرهنگی هستش پدرم تو شرکت کار میکنه با پدرم مشکلی ندارم ولی مادرم بین ماسه تا فرق میزاره تو هر چیزی که فکر کنید مثلا وسیله ای میخوام سفارش بدم واقعا از همه لحاظ اون وسیله رو میسنجم که بدردم بخوره بعد بخرمش هیچ چیزی و بی دلیل نمیخرم ولی دوتا خواهرام هرچی که بخوان میخرن شاید اولش بگه نه ولی تا دوساعت دیگه نظرش عوض میشه ولی درمورد من این طور نیست مثلا بیرون میخواستم بریم یکی از درس های مدرسه رو… بیشتر بخوانید
سلام به شما مریم جان ببین عزیزم در مورد بیرون رفتن و یا خرید کردن در هرصورت بهتر است در زمان مناسبی بدون حضور فرد دیگری با مادر صحبت کنید و در مورد احساسات و توقعاتی که از ایشان دارید پیش بروید و سعی کنید که از مقایسه کردن خودتان با خواهرهایتان خوداری کنید در این حالت با شنیدن صحبت های مادر نیز می توانید در کنار هم نتیجه گیری بهتری داشته باشید. در مورد تقسیم کردن کارها نیز خب همانطور که برای شما در ۱۳ سالگی کار کردن سخت بوده است خب برای خواهر ۱۲ ساله شما نیز شرایط… بیشتر بخوانید
بچه که بودم تمام اطرافیان دوستم داشتند و هر کاری برام میکردن و هر قولی بهم میدادن چون تک فرزند هستم و نوه اول خانواده. زمان که گذشت و کم کم از مدرسه تا الان وقتی وارد زندگی واقعی شدم هر چه میگذشت آدمهای اطرافم کمتر میشد. دیگران با مشکلات زندگی برخوردهای عادی میکردند ولی برای من کوچکترین مشکل مثل کابوس بود. مثل یه حیوون خونگی که گم میشه و فکر میکنه همه آدمها مثل صاحبش هستن. ولی اینطور نشد. از زندگیم چیزی نفهمیدم. وضعیت مالی پدر و مادرم هم در حد صفر بود. خودم هم توانایی زیاد داشتم اما… بیشتر بخوانید
سلام به شما آقا رضا قابل درک هست که این شرایط برای شما با فشار روحی زیادی همراه شده است اما رد هرصور ت دنیای بچگی همیشه ادامه پیدا نمی کند و شما نیاز است که از دوران اواخر کودکی و اوایل نوجوانی خود را آماده روبرو شدن با شرایط جدید و پذیرشمسئولیت کنید چون در هرصورت همیشه زندگی آنگونه که شما می خواهید پیش نمی رود و خب اهمیت زیادی دارد که شما با انعطاف پذیری و تلاش گام بردارید. در زمان فعلی خب شما تمام تلاش خود را برای پدر و مادر کرده اید پس بهتر است از… بیشتر بخوانید
من اصلا زندگی کردن رو یاد نگرفتم و جدا نمیدونم بهبود دادن زندگی معناش چیه و چطور میشه بهبود داد. در حیطه شغلی همیشه مورد سوءاستفاده قرار گرفتم. یعنی بعد انجام کار نادیده گرفته شدم. شاید بخاطر خجالت یا تحقیر شدن مجادله نکردم. اینو صمیمانه میگم که همیشه از خودم در برابر دیگذان گذشتم. اگر دلیلش خودخواهی هم باشه خودم ضرر کردم. الان احساس میکنم که دیگه دیر شده و نمیتونم هدفی داشته باشم. در طول زندگیم هر چیزی در اختیارم قرار گرفت یا بدست آوردم به هر طریقی حتی غیر طبیعی ازم گرفته شد. و اینکه همیشه این احساس… بیشتر بخوانید
خب همین که شما به شرایطی که تجربه کرده اید میزان زیادی آگاهی دارید کمک می کند تا بتوانید با شناخت بهتر خودتان و مسیرهای رفتاری و انتخابی که دارید در آینده بهتر گام بردارید اما خب این مستلزم شناخت و اصلاح یک سری رفتارها می باشد پس بهتر است در زمان فعلی برای خودتان گام بردارید یعنی با مراجعه به روان درمانگر این مسیر رشدی خودتان را بررسی کنید و سعی کنید که با شناخت بهتر مسیر آینده خود را بسازید.
۳۴ سالشه