ارتورکسیا عصبی

ارتورکسی عصبی

آیا بیش از حد در مورد خوردنِ «سالم» و کیفیت رژیم غذایی خود وسواس دارید؟ در این نوشته متوجه می‌شوید که آیا تاکید شما برای تغذیه سالم بیش از حد می باشد یا خیر.

ارتورکسیا چیست؟

Orthorexia یا Orthorexia nervosa یک وسواس مخرب در مورد تغذیه سالم و کیفیت و خلوص غذا در رژیم غذایی است. این اصطلاح که توسط پزشک آمریکایی، استیون براتمن ابداع شد، در لغت به معنای «تأکید بر خوردن درست غذا» می باشد.

ارتورکسیا به عنوان یک اختلال خوردن در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) به رسمیت شناخته نشده است، اما به معنای وسواس در مورد هر جزء رژیم غذایی ، محدود کردن شدید انواع غذاها و تلاش برای خوردن «ایده‌آل» می باشد.

توجه داشته باشید که رژیم غذایی می تواند آسیب جدی به سلامت جسمی و روحی شما وارد کند.

ارتورکسیا با پیشرفت شعار «تغذیه سالم» گسترده تر شده است. هدف این شعار نوعی رژیم غذایی است که هدف آن محدود کردن مصرف غذاهای فرآوری شده و غذاهایی که قند، چربی های ناسالم و مواد نگهدارنده بالایی دارند، می باشد.

ارتورکسیا همچنین به معنای انتخاب غذاهای ایده‌آل در طبیعی ترین حالت نیز می باشد. برای مثال، پایبندی به رژیم غذایی وگان، بدون گلوتن، بدون لبنیات، غذای خام یا تمام ارگانیک می‌تواند تلاشی برای «تغذیه سالم» باشد.

با این حال ارتورکسیا می تواند هر روش سفت و سخت غذا خوردن، از جمله رژیم غذایی پالئو و کتو باشد.

اگرچه بسیاری از این رژیم‌ها می‌توانند سالم باشند، مشکل ارتورکسیا این است که به کلی افراطی است، بیش از حد محدودکننده است و اغلب منجر به کاهش وزن بیش از حد، سوء تغذیه و سایر مشکلات سلامتی می‌شود حتی می توان گفت که تاثیر آن بسیار فراتر از جنبه فیزیکی است.

ارتورکسیا می تواند عملکرد روزانه افراد را نیز مختل کند، بر فعالیت های اجتماعی آن ها تأثیر منفی بگذارد و باعث ناراحتی عاطفی شدید فرد شود.

زندگی و رفاه شما نباید در این حد وابسته به غذایی باشد که می خورید. با درمان، خودیاری و حمایت، می توانید به روشی متعادل و سالم برای خوردن و لذت بردن از زندگی دست پیدا کنید.

تفاوت بین تغذیه سالم و ارتورکسیا

تغذیه سالم: تمام تلاش خود را می کنید تا در اکثر مواقع غذاهای مغذی انتخاب کنید، اما در مواقعی که لازم است انعطاف پذیر هستید.

ارتورکسیا: شما به شدت به رژیم غذایی خود پایبند هستید و ممکن است از خوردن امتناع کنید یا اگر به مواد غذایی مطابق با مشخصاتی که می خواهید دسترسی نداشته باشید، مضطرب شوید.

تغذیه سالم: شما برای سلامت کلی و حال روحی بهتر خود، از برخی از غذاها پرهیز می‌کنید.

ارتورکسیا: شما غذاها یا حتی برخی از گروه های غذایی را به طور کلی حذف می کنید زیرا آن ها را «بد» یا «کثیف» می‌بینید.

تغذیه سالم: هویت شما بر اساس علایق، دوستان، کار و سرگرمی های مختلف است.

ارتورکسیا: هویت شما عمدتاً بر اساس خلوص و ایده‌آل بودن رژیم غذایی شما است.

علائم و نشانه های ارتورکسی

از آنجایی که غذا خوردن سالم به طور معمول هدفی قابل ستایش است، ارتورکسیا به راحتی ممکن است مورد غفلت قرار بگیرد.

اگر نگران این هستید که رژیم غذایی زندگی شما را تحت الشعاع قرار دهد، یا نگران وسواسهای غذایی یکی از عزیزانتان هستید، پرسیدن سوالات زیر می تواند به شما کمک کند:

آیا شما یا شخص مورد نظرتان:

• خود را از خوردن برخی گروه های غذایی خودداری می کنید؟ حتی زمانی که ممکن است خود را از مواد مغذی کلیدی محروم کنید.
• کمتر با دوستان و خانواده بیرون می روید تا بتوانید به رژیم غذایی خود پایبند باشید؟ اگر میل شما به خوردن غذای سالم زندگی اجتماعی شما را محدود می کند، ممکن است زیاده روی کرده باشید.
• زمان زیادی را صرف برنامه ریزی وعده های غذایی خود از قبل می‌کنید؟ اگر بسیاری از مواد را از رژیم غذایی خود حذف کرده باشید، متوجه خواهید شد که چیزهای زیادی وجود دارد که نباید بخورید. همچنین ممکن است از ترسیم وعده های غذایی خود و تفکر در مورد سلامتی خود، احساس موفقیت کنید.
• زمان زیادی را به تحقیق در مورد تغذیه خود اختصاص دهید؟ آیا این جایگزین فعالیت های دیگری شده است که قبلاً از آن لذت می بردید؟ آیا احساس می کنید همیشه در حال یافتن علت‌هایی هستید که غذا ممکن است ناسالم باشد؟ شاید وبلاگ های «سبک زندگی سالم» را نیز در این زمینه دنبال کنید.
• بیشتر از توان مالی خود برای غذا خرج می‌کنید؟ هرچه رژیم غذایی شما پیچیده تر باشد، گران تر می شود.
• عادات غذایی دیگران را قضاوت می کنید یا آن ها را تشویق می‌کنید که از برخی غذاها پرهیز کند؟ جنبه ای اخلاقی به ارتورکسیا متصل است. ممکن است متوجه شوید که غذا را به دو دسته «خوب» و «بد» طبقه بندی می کنید. همچنین ممکن است ویژگی های شخصیتی منفی را به افرادی که بیش از حد از یک غذای خاص می خورند نسبت دهید.

احساسات

اگر ارتورکسیا دارید، بالا و پایین زیادی را در رابطه با رژیم غذایی خود تجربه خواهید کرد. در ابتدا ممکن است موفقیت‌های روزافزون و برتری را تجربه کنید، با این حال ارتورکسیا اغلب یک مکانیسم مقابله با درد پنهان و سایر احساسات ناراحت کننده می باشد.

آیا شما:

بعد از خوردن غذاهای بد احساس گناه می کنید؟ حتی اگر سالم غذا خوردن هدف اصلی شما باشد، باید بتوانید هر از گاهی از یک وعده غذایی در رستوران یا یک دسر بیرون از خانه با دوستانتان لذت ببرید.

بعد از خوردن غذاهای خوب احساس موفقیت می کنید؟ ارتورکسیا کمی با سایر اختلالات خوردن متفاوت است، زیرا به جای کاهش وزن تمرکز بر سلامتی است. بنابراین، بخشی از هدف شما، از بین بردن «سموم» بدن می باشد.

آیا خوردن غذای آماده شده توسط شخص دیگری برایتان دشوار است؟ ممکن است تا وقتی که مواد تشکیل دهنده غذای خود را ندانید احساس پریشانی شدید کنید.

وقتی رژیم غذایی خود را کنار می‌گذارید، نسبت به خودتان احساس بدی پیدا می کنید؟

به دلیل اینکه به غذا فکر می کنید، تمرکز روی کار یا درس  دشوار است؟ بدن شما چه حسی دارد؟ ممکن است احساس خستگی یا عدم تمرکز داشته باشید، زیرا دچار سوءتغذیه هستید.

از یک رژیم غذایی سخت پیروی می‌کنید تا احساس کنید کنترل بیشتری بر خودتان دارید؟ به آنچه در زندگی شما می گذرد فکر کنید. آیا مسائل دیگری نیز وجود دارد که احساس می کنید نمی توانید آن ها را کنترل کنید؟

به حواشی غذایتان بیشتر از طعم آن اهمیت می دهید؟ آیا به منبع، فرایند تولید یا بسته بندی غذا بسیار اهمیت می دهید؟ به عنوان مثال، ممکن است نگران باشید که سبزیجات در معرض آفت‌کش‌ها قرار گرفته‌اند یا اینکه آیا مواد مغذی در طول پخت و پز از بین رفته‌اند.

تشخیص ارتورکسیا در شخص دیگری

تعیین اینکه آیا باید در کار دوست یا یکی از اعضای خانواده که رژیم غذایی سختی را دنبال می کند مداخله کنید، همیشه آسان نیست. اما اگر متوجه تغییرات منفی، بیشتر از مثبت در فرد مورد علاقه خود شده اید، ممکن است زمان آن فرا رسیده باشد که وارد عمل شوید.

آیا رژیم غذایی فرد مورد نظرتان امنیت یا کیفیت زندگی او را به خطر انداخته است؟ آیا آن ها به شدت وزن کم کرده اند یا گروه های غذایی زیادی را از سفره خود حذف کرده اند؟ آیا از فعالیت ها و موقعیت های اجتماعی زیادی صرف نظر می کنند زیرا با رژیم غذایی آن ها جور در نمی آید؟

آیا الگوی غذایی آن ها باعث بدبختی آن ها شده است؟ تغذیه سالم مهم است، اما اگر تمام شادی و انرژی فرد مورد علاقه شما را از بین ببرد، واقعاً چه کاری از آن می‌آید؟

آیا آن ها نگران کیفیت یا خلوص غذای خود هستند؟ آیا وقتی نمی توانند غذاهای مطابق با استانداردهای خود را پیدا کنند مضطرب می شوند؟

آیا تاکید آنها بر رژیم غذایی شبیه علائم اختلالات دیگر است؟ مثلاً علائم افسردگی یا اضطراب را هم نشان می دهند؟ آیا مشغله آن ها به تغذیه سالم شباهتی با اختلال وسواس دارد؟ آیا در گذشته با این اختلالات دست و پنجه نرم کرده اند؟