کنترل هیجان ها از جمله مهارت کنترل خشم تاثیر زیادی در زندگی روزمره و تصمیمات ما دارند، و به زندگی ما رنگ و بو می دهند.
هیجان های اصلی
هیجان های اصلی که همه انسان ها در تمامی فرهنگ ها به طور ذاتی از آن برخوردارند شامل:
هیجان غم، ترس، نفرت، شادی، عشق و خشم است.
از این میان خشم، خطرناک ترین هیجان است که به رفتار هایی منجر می شود که خسارات فراوانی به بار می آورد.
این هیجان پردردسر، بیشتر در مقابل ناکامی در مقابل اهداف مان در وجود مان برانگیخته می شود،
خشم علاوه بر اینکه در پاسخ به موانع بیرونی یا رفتار های نامناسب دیگران بر انگیخته می شود( مثلا تجربه ی خیانت، توهین یا مورد تجاوز واقع شدن)،
همچنین ممکن است ناشی از عوامل درونی مانند انتظارت نابجا از دیگران، توقع و تفکر غیر منطقی نیز به وجود آید.
بنابراین خشم یک پاسخ طبیعی و مفید در مقابل به خطر افتادن اعتماد به نفس و تمامیت فرد است.
جالب است بدانید که روانشناسان معتقدند خشم پرشور ترین هیجان است چرا که آدم خشمگین، قوی تر و نیرومند تر می شود.
خشم باعث می شود که افراد احساس قدرت و کنترل خود را بیشتر ارزیابی کنند و در مقابل بی عدالتی دیگران، بیشتر و حساس تر به مقابله و اصلاح کردن هدایت شوند.
آنچه که معمولا دردسر ساز می شود وجود هیجان خشم نبوده بلکه عدم وجود مهارت های مدیریت خشم می باشد.
تفاوت بین خشم و پرخاشگری
معمولا در زبان روزمره دو واژه ی خشم و پرخاشگری مترادف و کنار هم به کار می رود، در صورتی که بین خشم و پرخاشگری تمایزی اساسی وجود دارد، اگرچه خشم می تواند منجر به پرخاشگری شود.
در واقع خشم یک احساس ذاتی و درونی است که در نتیجه ی شناخت و تفکر ما، فیزیولوژی و تغییرات بدی و نیز حالات هیجانی ما در مقابل ناکامی و موانع ( درونی یا بیرونی ) ایجاد می شود.
اما پرخاشگری یک رفتار است که گاهی بر اثر خشم در افراد دیده می شود.
پرخاشگری می تواند به صورت کلامی ( توهین، تحقیر، طعنه زدن، تمسخر کردن، و تهدید)، یا غیر کلامی ( مثلا تنبیه و دعوای فیزیکی) صورت گیرد.
از انواع دیگر پرخاشگری می توان به پرخاشگری ارتباطی یا اجتماعی اشاره نمود که در آن فرد با رفتار هایی مثل شایعه پراکنی قصد تخریب روابط اجتماعی دیگران را دارد.
آن چه که در تمایز بین خشم و پرخاشگری اساسی است، درونی و ذاتی بودن احساس خشم و تجربه مشترک بین همه انسان ها با هر نوع تفاوت سنی، فرهنگی و جنسیتی،
در مقابل عینی بودن پرخاشگری و رفتار های پرخاشگرانه و تنوع آن می باشد.
سوالات متداول کنترل خشم
1 - سه روش متفاوت ابراز خشم چیست؟
موقعیتی را تصور کنید که به شدت خشمگین و عصبانی شده اید. در این موقعیت چه واکنشی نشان دادید؟ با مطالعه ی ۳ مدل زیر، نحوه ی ابراز خشم خودتان را بهتر درک خواهید کرد 1-فروخوردن خشم 2-انفجار خشم و عدم مدیریت احساسات شدید 3-جابجایی خشم
2 - آیا خشم یک احساس طبیعی و سالم است؟
اما وقتی که آن را همیشه داشته باشیم یا به طور دوره ای از کنترل خارج شود، آن وقت است که خشم یک احساس ناخوشایند است. خشم مزمن یا انفجاری عواقب جدی برای روابط شما، سلامتی و وضعیت روانی شما دارد. خبر خوب این است که کنترل خشم ساده تر از فکر شماست. نگاهی به دلایل اصلی خشم شما ممکن است بر شما تاثیر گذار باشد. و با ابزار مدیریت خشم، می توانید یاد بگیرید که خلق و خوی خود را حفظ کنید. چرا خشم چیزی است که شما باید آن را کنترل کنید، اما آن را سرکوب نمی کنید؟ احساس خشم نه خوب و نه بد است.