گروه درمانی | انواع جلسات گروه درمانی و کاربرد آن ها

گروه درمانی یکی از روش های روان درمانی است که روانشناسان از آن استفاده می کنند، در این روش درمانی حداقل به یک درمانگر حرفه ای و دو بیمار نیاز است، پویایی گروه باعث می شود تا افراد در درمان سرعت بیشتری داشته باشند و پیشرفت کنند و تاثیر آن از روان درمان فردی بیشتر می باشد.

علاوه بر این گروه یک حالت حمایتی به وجود می آورد تا افراد راحت تر مسائل مربوط به خودشان را افشا کنند و مشکلات خود را بیان کنند  و در صورتی که هدف از درمان افزایش مهارت ها اجتماعی یا مواردی مشابه آن باشد در این صورت گروه درمانی می توانند بسیار کمک کننده باشد.

همچنین اگر آگاهی لازم در مورد کارکرد ها و فواید گروه درمانی داشته باشید در این صورت با آگاهی و اطمینان بیشتری می توانید در این گروه ها شرکت کنید و گامی در جهت درمان بردارید.

گروه درمانی در درمان چه مشکلاتی به کار می رود؟

گروه درمانی برای درمان و حل مشکلات مختلف و متنوعی مورد استفاده قرار می گیرد در این روش درمانی، درمانگر یک مسئله را مطرح می کند و در ادامه افرادی که در آن گروه قرار دارند در مورد آن مسئله با یکدیگر بحث می کنند و وظیفه گروه درمانگر این است که افرادی که داخل گروه هستند را مدیریت کنند و آن ها هدایت کنند.

گروه درمانی فواید بسیاری دارد و به افراد این امکان را می دهد که در جمعیت خودشان را درک کنند و از افرادی که در گروه هستند نکاتی را می آموزند و آموخته های خود را انتقال می دهند، گروه درمانی معمولا در مورد مسائل زیر به کار می رود:

  • سوء استفاده جنسی
  • طلاق
  • اضطراب
  • مشکلات ارتباطی
  • مهارت والدگری و فرزند پروری
  • مشکلات خوردن
  • مدیریت و کنترل خشم
  • سوگ و از دست دادن عزیزان
  • ابتلا به بیماری های سخت مانند سرطان
  • ترک اعتیاد

رضایت شخصی در مورد هر کدام از این گروه های اهمیت بسیاری دارد و درمانگر هیچ یک را مجبور نمی کند تا در این جلسات شرکت کنند، زیرا ممکن است بسیاری از افراد در جمع راحت نباشند و آمادگی بیان و به اشتراک گذاشتن درد ها و رنج های خود با دیگران را نداشته باشند در این شرایط ابتدا باید درمانگر مراجع خود را از طریق جلسات فردی ببیند و بعد او را برای شرکت در جلسات گروهی آماده کند.

هر چند آگاهی و اطلاعات افراد در این زمینه بیشتر باشد عملکرد و کارایی این گروه ها بیشتر خواهد بود و در این با آمادگی وارد این جلسات می شود و از شرکت کردن در آن رضایت بسیاری خواهد داشت.

انواع گروه درمانی

گروه درمانی مدل های بسیاری دارد اما اکثر آن را می توان بر اساس دو رویکرد دسته بندی نمود: گروه درمانی هایی که بر آموزش مبتنی می باشند و گروه درمانی هایی که بر درمان تاکید دارند که در ادامه به بررسی هر کدام از این روش ها می پردازیم:

  1. گروه درمانی تربیتی و آموزشی

در این گروه اطلاعاتی در مورد موضوع خاص بیان می شود و سطح آگاهی شرکت کنندگان در آن زمینه افزایش می یابد و همچنین افراد در این گروه ارتباط و رفتارهای پخته تری را یاد می گیرند.

گروه های درمانی که هدف آن آموزش است معمولا توسط درمانگران کارآزموده هدایت می شود و ارتباط در میان اعضای گروه نسبت به سایر گروه های درمانی کمتر می باشد و در این گروه ها معمولا درمانگر نقش یک معلم را ایفا می کند و آموزش های بسیاری را انجام می دهد.

  1. گروه درمانی مبتنی بر درمان یا پردازش محور

این گروه ها بر تجربه گروهی هیجان ها استوار می باشند و به طور همزمان گروه در حال پیشگیری بحث های مختلف می باشد و درمانگران در این جا نقش پیش برنده را ایفا می کنند تا یک معلم، علاوه بر این آن ها سعی می کنند تا در مرکز توجه قرار نگیرند و اعضای گروه به عنوان عضوهای فعال عمل می کنند و در این جا درمانگر تنها نقش یک هدایت کننده و نظم دهنده را دارد.

اعتماد به نفس افرادی که در این گروه ها فعالیت می کنند افزایش می یاید و حس تعلق به آن ها دست می دهد در واقع در این روش افراد به جای روان درمانی فردی در گروه روان درمانی می شوند  و تمام مشکلات و مباحث خود را در گروه بیان می کنند و راه حل مناسب برای تعارضات را در آن جا می یابند.

برای گروه درمانی کدام رویکرد مناسب تر است؟

درمانگران با توجه به ویژگی های فردی و مشکلاتی که مراجعان با آن دست و پنجه نرم می کنند مناسب ترین گروه را برای درمان در نظر می گیرند و به بیمار پیشنهاد می کنند به عنوان مثال بسیاری از افراد به دنبال مهارت های والدگری و مدیریت استرس و افزایش خلقیات خود می باشند برای این دسته از افراد گروه درمانی با محور آموزشی بهترین بازده را دارد و افرادی که با مشکلات پیچیده تری مانند بیماری های بدون درمان و بازنشستگی و طلاق رو به رو هستند باید از مزیت های گروه درمانی با محور پردازشی استفاده کنند زیرا این گروه برای آن ها مفید تر خواهد بود.

انواع فعالیت ها در گروه درمانی

فعالیت هایی که در گروه درمانی انجام می شود می تواند باعث بهبود اعتماد، رشد فردی و تقویت ارتباطات شود و این گروه ها ممکن است گفتگو محور باشند به طوری که داستان ها را بخوانند و آن را به اشتراک بگذارند و یا می توانند جسمانی محور باشند به طوری که فعالیت های ورزشی را در کنار یکدیگر انجام دهند.

انجام فعالیت های بدنی مانند رقص یا پخت و پز نیازمند کارگروهی می باشد تا توسط آن افراد بتوانند به اهداف خود برسند، انجام این فعالیت ها باعث می شود تا احترام و اعتماد بهبود یابد و همچنین فعالیت هایی مانند نقاشی کردن، بازیگری و نواختن موسیقی باعث می شود تا خلاقیت در افراد افزایش یابد، زیرا فعالیت های گروهی علاوه بر موارد ذکر شده باعث افزایش اعتماد میان اعضا و همچنین خودباوری می شود.

استخدام روانشناس عمومی با سابقه فرم جذب نیرو

گروه درمانی چگونه به افراد کمک می کند؟

گروه برای افراد یک فضای امنی را ایجاد می کند و به آن ها اجازه می دهد تا ببینند که تنها آن ها درگیر مشکل نمی باشند و این موضوع پذیرش مشکلات را برای افراد آسان تر می کند زیرا اعضای دیگر گروه با مشکلاتی همراه هستند و به همین دلیل سعی می کنند تا به یکدیگر برای حل مشکلاتشان کمک کنند.

در واقع گروه درمانی باعث می شود تا افرادی که مشکلات مشابهی با یکدیگر دارند شرایط را برای حمایت اجتماعی و کمک به یکدیگر فراهم کنند و این کار باعث ارتقای سلامت روان اعضای گروه می شود.

در اینجا رهبر گروه وظیفه دارد تا در صورتی که مشکل یا عدم فعالیت در گروه ایجاد شد آن ها را وادار به حرکت کند و چون اعضای گروه در کنار هم در حال فعالیت کردن می باشند در این صورت بهتر از قبل در فضاهای خارج از گروه می توانند رفتار کنند و سازگارتر باشند و هدف نهایی این گروه رسیدن به سازگاری با شرایط زندگی می باشد به طور بتوانند خارج از جلسات درمان به این سازگاری برسند.

گروه درمانی

مزایای استفاده از گروه درمانی

علل و عوامل بسیاری وجود دارد که باعث می شود که درمانگران برای حل مشکلاتی مانند افسردگی و پرخوری عصبی، روش گروه درمانی را به سایر روش های درمانی ترجیح دهند در ادامه این مقاله به چند مورد از  مهم ترین مزایای استفاده از گروه درمانی اشاره کرده ایم:

  1. فراهم شدن حمایت اجتماعی

برخوردار بودن از حمایت اجتماعی یکی از عوامل محافظت کننده می باشد و در پیشگیری از به وجود آمدن اختلافات روانشناختی نقش بسزایی دارد به طوری که افرادی که نزدیکان حمایتگری دارند و به مشکلات روحی دچار می شوند زودتر از دیگران فرایند بهبودی آن ها طی می شود.

اما با توجه به نکته بیان شده بسیاری از بیمارانی که مشکلات روانی دارند از حمایت اجتماعی برخوردار نمی باشند به خصوص بیمارانی که مشکلاتی مانند اعتیاد رو به رو می شوند بیش از دیگران از طرف اطرفیان طرد می شوند و از سوی اجتماع رانده می شوند و همین امر باعث می شود تا آن ها در چرخه بیماری بمانند و نتوانند از آن رهایی یابند.

در این شرایط جلسات گروه درمانی باعث می شود تا فرد با افراد مختلفی آشنا شود که مشکلات مشابهی با او دارند و می توانند او را درک کند، این موضوع تا حد زیادی به فرد کمک می کند تا درمان خود را سریع تر انجام دهد و باعث می شود تا فرد از خلاهای عاطفی و ارتباطی خود به شیوه صحیح و سالم دور شود و از طریق این گروه ها از حمایت اجتماعی برخوردار شود.

  1. کاهش انزوا و بهبود مهارت های اجتماعی

افرادی که به مشکلات روانشناختی مانند افسردگی مبتلا هستند این مشکلات به مرور زمان باعث منزوی بودن فرد می شود به طوری که تمایل کمی دارد در جمع حضور یابد و این مسئله باعث می شود تا مهارت های ارتباطی و اجتماعی فرد تضعیف شود و او درگیر یک چرخه معیوب شود به طوری که روز به روز گوشه گیر تر و تنهاتر می شود.

افرادی که در گروه های درمانی شرکت می کنند با شکستن این چرخه می توانند به اجتماع باز گردند و به فرد کمک می شود که در جلسات روان درمانی علاوه بر این که مشکل اصلی او حل می شود مهارت اجتماعی و ارتباطی او تقویت خواهد شد.

  1. آشنا شدن با دیدگاه های مختلف و بهبود همدلی

بسیاری از افراد انعطاف پذیری ذهنی چندانی ندارند و تنها درگیر مشکلات خودشان هستند و نمی توانند دنیا را از دریچه های مختلف ببینند و این مسئله باعث می شود تا درک متقابل کاهش یابد و باعث ضعیف شدن قدرت همدلی می شود در این شرایط افراد مشکلات بین فردی بسیاری را تجربه می کنند و در این صورت تنش های آن ها افزایش می یابد.

اما در گروه درمانی همه افراد موضع های برابری دارند و یاد می گیرند که به خوبی به مشکلات یکدیگر گوش دهند و تلاش می کنند تا موضوع یکسان از زوایای مختلف را مورد بررسی قرار دهند.

  1. کاهش هزینه های درمانی

برای بسیاری از بیماران پرداخت کردن هزینه های جلسات روان درمانی انفرادی بسیار سنگین و دشوار می باشد و به همین دلیل آن ها جلسات را نیمه کاره رها می کنند و به طور کامل درمان نمی شوند، در صورتی که در روان درمانی گروهی هزینه جلسات کاهش می یابد و افرادی بیشتری از خدمات مشاوره روانشناسی استفاده می کنند.

  1. افزایش امیدواری نسبت به پیش آگهی و روند درمان

بسیاری از افراد درگیر مشکلات روانشناختی می شوند و در مورد درمان و بهبودی خود احساس ناامیدی می کنند به عنوان مثال بسیاری از افرادی که معتاد می شوند فکر می کنند که هرگز خوب نخواهند شد و راهی جز ادامه دادن به مصرف مواد ندارند اما زمانی که وارد گروه می شوند در می یابند که بسیاری از افراد شرایط مشابه آن ها یا شاید سخت تر داشته اند و توانسته اند اوضاع زندگی خود را تغییر دهند، این مسئله باعث می شود تا بیماران انگیزه بیشتری برای درمان داشته باشند و روند بهبودی آن ها به طور مثبت تری پیش رود.