ترس از مکان های بسته چیست: علل، نشانه ها و درمان کلاستروفوبیا

کلاستروفوبیا به  معنی ترس از مکان بسته می باشد و یکی از انواع اختلالات روانی است که فرد مبتلا هنگامی که در مکان های بسته قرار می‌گیرد به شدت می ترسد و ترس شدیدی را تجربه می‌کند.

افرادی که به این اختلال دچار هستند در همه محیط های بسته ترس شدیدی دارند و شرایط زندگی برایش سخت و هراس انگیز می شود.

حتی تصور کردن در یک محیط بسته برای آن ها اضطراب و استرس ایجاد می کند و باید فرد به سرعت درمان شود تا بتوانند با آرامش زندگی کند.

امروزه آسانسور یک وسیله کاربردی است و کسانی که فوبیای فضای بسته دارند از سوارشدن با آسانسور می ترسند و به جای آنکه مسیر خود را آسان کنند و با آسانسور بروند از پله ها استفاده می کنند.

هنگامی که آن ها سوار آسانسور می شوند دچار تنگی نفس، اضطراب شدید و عرق کردن و … می شوند و به جای آنکه آسانسور وسیله ای برای آسایش آن ها باشد بیشتر ترسناک است و ترجیح می دهند از آن استفاده نکنند.

برای درمان این اضطراب هر چه سریع تر باید اقدام کرد و خداروشکر رویکردهای مختلفی وجود دارد که برای درمان موثر می باشد.

در زیر با این رویکردها بیشتر آشنا خواهید شد.

ترس از مکان های بسته یا کلاستروفوبیا

فوبیا چیست؟ به ترس بیش از حد و افراطی و مداوم و غیرمنطقی نسبت به یک شی یا مکان و وضعیت خاص فوبیا گفته می شود.

افرادی که به مکان های بسته فوبیا دارند از مکان هایی مانند آسانسور، دستگاه ام ارآی ، حمام، تونل و اتاق پرو می ترسند و دچار اضطراب شدیدی می شوند.

افرادی که کلاستروفوبیا دارند قرار گرفتن در مکان های بسته و حتی فکر کردن به مکان های بسته باعث می شود علایمی مانند افزایش ضربان قلب، تپش قلب و اضطراب شدید و تعرق زیاد و مشکل تنفسی و … برای آن ها ایجاد شود.

کلاستروفوبیا به معنی ترس از محیط بسته و آگورا فوبیا ترس از محیط باز و شلوغ است، بسیاری از افراد می توانند هر دو ترس را به طور همزمان تجربه کنند این فوبیاها از اختلالات اضطرابی به حساب می آید.

کسانی که دچار اختلال اضطرابی هستند همیشه احساس ترس و نگرانی می کنند، بدون آن که علت آن مشخص باشد.

در اختلال اضطراب فراگیر یا برخی از اختلالات وحشت زدگی، فرد همیشه احساس ترس و نگرانی می کند، با وجود آن که دلیلی مشخص ندارد.

احساس ترس در کسانی که دچار اختلال اضطرابی هستند بیش از اندازه است و با چیزی که نسبت به آن احساس خطر کرده اند، تناسبی ندارد.

در واقع انواع فوبیا به نوبه خود پیامدهای گسترده ای برای فرد مبتلا به همراه دارد.

سه بعد اساسی مطرح در کلاستروفوبیا

ترس از مکان بسته شامل سه بعد شناختی، هیجانی و جسمانی است. و این سه بعد با علایمی همراه است که ممکن است با هم یا جداگانه اتفاق افتد.

  1. بعد شناختی: منظور از بعد شناختی فکر و خیالاتی است که فرد در مورد مکان بسته می کند و این تفکرات باعث می شود تا به اضطراب و ترس دچار شود. مانند گیر کردن، راه نجات نداشتن، تمام شدن اکسیژن ، تاریکی و…
  2. بعد هیجانی: به ترس و اضطراب شدیدی گرفتار می شود به حدی که قابل کنترل نمی باشد.
  3. بعد جسمانی: بدن از شدت ترس به لرز می افتد و ضربان قلب افزایش پیدا می کند. تپش قلب زیاد شده و تعرق شدیدی در بدن احساس می کند. در دست و پا لرزش زیادی ایجاد می شود.
فوبیا

فوبیا

علائم و نشانه های ترس از مکان های بسته (کلاستروفوبیا)

بسیاری از افراد فوبیای مکان های بسته را دارند  و شدت علایم در افراد متفاوت است.

در موارد خفیف فرد دچار اضطراب می شود و میخواهد که از مکان بسته خارج شود اما در موارد شدیدتر حتی تصور کردن و فکرکردن به مکان بسته باعث اضطراب و ترس شدیدی در فرد می شود.

در زیر با علایم اصلی کلاستروفوبیا آَشنا خواهید شد.

۱٫هنگام مواجه با مکان های بسته به اضطراب شدیدی دچار می شوند که غیرقابل کنترل می باشد.

  1. هنگام رو به رو شدن با مکان های بسته احساس دلهره و ترس شدید می کنند و ضربان قلب و تپش قلب افزایش می یابد. و علایم جسمانی و هیجانی آن ها به خوبی نمایانگر ترس می باشد.
  2. تا جایی که امکان دارند از رفتن به مکان های بسته اجتناب می کنند و دوست ندارند به مکان های بسته فکر کنند.
  3. علایم ترس و اضطراب و دیگر علایم مربوطه به فوبیا بیشتر از شش ماه در فرد ادامه دارد و بر روی زندگی، روابط اجتماعی و روابط بین فردی و شغلی تاثیر منفی می گذارد.

علل ترس از مکان های بسته (کلاستروفوبیا)

بسیاری از افرادی که به کلاستروفوبیا دچار می شوند علل بعضی از آن ها به دلیل اتفاقاتی است که در گذشته در محیط بسته برای آن ها پیش آمده و آن ها را دچار اضطراب و ترس کرده است.

مثلا بسیاری از افراد ممکن است در کودکی تنبیه و زندانی شده باشند و در مکان های بسته مانند زیرزمین و حمام و انباری حبس شده باشند یا به مدت طولانی در مکان بسته گیر افتاده باشند.

همچنین پژوهش ها نشان می دهد که عوامل ژنتیکی احتمال ابتدا به کلاستروفوبیا را افزایش می دهد.

به طوری که افرادی که سابقه خانوادگی آن ها نشان دهنده این اضطراب شدید است احتمال ابتلا شدن آن ها بسیار زیاد است.

افرادی که به فوبیا دچار می شوند آمیگدال مغزشان نسبت به سایرین کوچک تر است، آمیگدال مسئول پردازش احساسات و هیجانات می باشد.

این ناحیه از مغز در اختلالات آگورافوبیا نیز کوچک تر است و به همین دلیل احساسات متفاوت نشان داده می شود.

کلاستروفوبیا

درمان ترس از مکان های بسته (کلاستروفوبیا)

برای درمان فوبیا، فرد مبتلا به تنگناهراسی باید مسئله خود را بشناسد و عامل به وجود آورنده آن را به دست آورد و بفهمد که چرا و به چه دلیل ترس از مکان بسته در او ایجاد شده است.

با شرکت کردن در جلسات مشاوره برای پیدا کردن علت بیماری و راه درمان آن به نتایج بهتری می تواند برسد، و به راحتی می تواند فوبیا از مکان بسته را درمان کند.

در فوبیا اضطراب و تنش زیادی است باید بتواند به راحتی به کنترل استرس و اضطراب خود بپردازد.

شناخت درمانی ترس از مکان های بسته

افرادی که به کلاستروفوبیا مبتلا هستند مکان های بسته را ترسناک تر و خطرناک تر از واقعیت آن می دانند، و با درمان می توانند ترس و اضطراب را کاهش دهند.

شناخت درمانی ترس از مکان های بسته باعث می شود که فکر آن ها نسبت به مکان بسته تغییر کند و هراسی از آن نداشته باشند.

یکی از روش های شناخت درمانی، درمان شناخت رفتاری می باشد که برای استرس و افسردگی و اضطراب موثر است.

درمان شناختی رفتاری یا CBT یکی از انواع رویکردهای روان درمانی است که تلاش می‌کند با هدف قرار دادن افکار فرد در طول جلسات درمانی و تغییر دادن آن‌ها منجر به بهبود هیجانات و رفتارهای ناخوشایند شود.

درمان شناختی روشی رایج در درمان اختلالات روانی است و برای درمان اختلالات و مشکلات نظیر افسردگی، انواع اضطراب، ترس‌ها، اعتیاد و حتی مشکلات جسمانی نظیر سندروم روده تحریک پذیر نیز استفاده می‌شود.