امروزه علوم شناختی به عنوان یکی از مهمترین علوم در زمینه اعصاب روان و زمینه های مرتبط می باشد.
جایگاه علوم شناختی در ایران فوق پیشرفته بوده و فارغ التحصیلان و همچنین تکنولوژی در این زمینه رو به افزایش و پیشرفت می باشد.
با توجه به اهمیت جایگاه علوم شناختی، کشورهای پیشرفته در این زمینه به شدت سرمایه گذاری کرده اند.
جایگاه علوم شناختی در ایران و تشکیل دفاتر علمی
در کشور ما، اگر چه این مسئله دیر یا زود است، در دهه گذشته با تشکیل دفتر مرکزی علوم و فن آوری، موفق به کسب جای شغلی در این زمینه در شش سال گذشته است.
علوم شناختی مجموعه ای از رشته های تخصصی و حوزه وسیعی از دانش است و برای چندین دهه تحقیق دقیق و پر هزینه در جهان علم شناختی وجود دارد.
هدف این دانش ابتدا تعریف توانایی های شناختی موجود در موجودات زنده و سپس شناسایی مکانیسم هایی است که چنین توانایی هایی را در مغز ایجاد می کنند.
هنگامی که این سازوکارها شناخته می شوند، آنها به زبان ریاضی و به صورت کمی ترجمه می شوند و سپس در ماشین های مدل سازی و ابزارهای صنعتی مانند روبات اجرا می شوند.
با توجه به کار انجام شده در این حوزه علم، می توان دریافت که زنجیره ای از علوم مختلف در مطالعه مکانیسم های عصبی دخیل است.
ما در زمینه علوم اعصاب شناختی در جهان جایگاه خوبی قرار داریم.
ما در زمینه علوم شناختی در سطح نظری بسیار خوب عمل کرده ایم، اما در سطح عملیاتی و راهبردی ما هنوز ضعیف هستیم.
علم شناختی با تمام سطوح زندگی انسان در ارتباط است.
رفتار انسانی امروز مبتنی بر سیستم های عصبی و سیستم مغزی است و چیزی نیست که با علم شناخت مرتبط نباشد.
این علم را از سطح مولکولی تا سطح جامعه شناسی را بررسی می کند.
تمام علوم مربوط به ظهور علم شناختی امروزه وام دهندگان این علم هستند و مطالعات مختلف در علوم مختلف نیازمند تحقیقات علمی شناختی است.
مغز مهم ترین سیستم در زمینه علوم شناختی است.
بدون مغز، هرگز در زمینه های عملکردی نمی تواند انجام شود، زیرا تمام علوم مربوط به شناخت ساختار عصبی و مغز هستند.
دانشگاه های ایران یکی از دانشگاه های برجسته در زمینه نورولوژی هستند.
امروزه در زمینه تفکر رفتاری، حتی کسانی که غذا مصرف می کنند، نیاز به کشف مغز از مولکولی تا سطح جامعه شناختی دارند.
همبستگی بین علوم مختلف یکی از ضروریات ضروری برای توسعه علم شناختی است و اگر این رابطه بین علوم نیست، توسعه علم شناختی متوقف خواهد شد.
در زمینه های کاربردی
بسیاری از علوم شناختی، از جمله فرهنگ، ترافیک، اقتصاد به عنوان رفتار اجتماعی به رفتارهای فردی مانند ناهنجاری ها می پردازد.
با شناخت شناختی می توان رفتارهای کوچک و بزرگ را کنترل کرد.
اهمیت سخن گفتن در علوم شناختی زیاد است.
مغز انسان که در علوم شناختی بسیار مهم است می تواند آینده را پیش بینی کند، که از لطف ارتباطات عصبی است.
علوم شناختی به علت ارتباط با سایر حوزه های مهم مانند روانشناسی و روانپزشکی نقش بسیار زیادی را در کاهش دغدغه بیماران در زمینه های عصبی و روحی و روانی دارد.
علوم شناختی و بررسی و شناخت حالات ذهنی روحی و روانی و رفتاری انسان ها با استفاده از مبانی موجود در علم خود میپردازد.
فارغ التحصیلان رشته علوم شناختی و نوروساینس
فارغ التحصیلان رشته علوم شناختی و نوروساینس می توانند در مراکز مشاوره و کلینیک های روانشناسی به کار گرفته شوند.
اگر یک فرد در مغز اختلال ایجاد کند، می توانیم این مسئله را با این ابزارها بررسی کنیم.
به عنوان مثال، اگر فرد دارای افسردگی باشد، باید در مغز او بررسی شود که دارای اختلال است.
نظریه های مختلف در مورد عملکرد مغز ارائه شده است، یکی از این نظریه ها بر عملکرد شبکه مغز تاکید دارد.
شبکه های متعددی در مغز وجود دارد که با صدها میلیارد عدد سلول ارتباط دارند و هر سلول دارای هزاران اتصال به دستگاه های پردازش مغز است و اختلالاتی که در مغز انسان اتفاق می افتد در این شبکه ها رخ می دهد.
به گفته “مشاورانه“، در یک فرد مبتلا به افسردگی، شبکه مسئول این رفتار مختل شده است.
سایر فعالیت ها شامل:
- اپراتور نوروفیدبک
- پژوهشگر
- استاد دانشگاه
- پژوهشگر بخش بازرگانی
- مراکز اعصاب و روان
- مراکز کودک درمانی
نقشه برداری مغز
نقشه برداری مغز در واقع نقشه برداری از شبکه های بزرگ مغز است و تفاوت بین یک فرد سالم و یک فرد بیمار از این شبکه ها را مشخص می کند.
در نتیجه، روانشناسی و روانپزشکی با استفاده از این فناوری ها تغییر کرده است.
از آنجا که ما قضاوت می کنیم، به جای قضاوت در مورد اختلالات مردم بر اساس رفتارهای ظاهری، با مطالعه عینی مغز و تصویربرداری، ما به این نتیجه رسیده ایم که تغییرات در مغز انسان ساخته شده است و رفتارهای خاصی از او به نمایش گذاشته شده است.
نقشه برداری مغز بر بسیاری از رشته ها تأثیر می گذارد.
چون مغز مرکز تصمیم گیری است بنابراین تمام رفتار انسان را می توان از طریق نقشه برداری مغز مورد بررسی قرار داد.
بسیاری از کشورهای پیشرفته سرمایه گذاری های زیادی در زمینه مطالعات مغز و علوم شناختی و تصویر برداری از مغز برای درک بهتر مغز انسان و درک نحوه درمان اختلالات با بهترین شیوه ها انجام داده اند.
موقعیت ما در زمینه علم شناختی در منطقه در رتبه دوم قرار دارد: ما باید در این زمینه تلاش بیشتری کنیم، زیرا رقابت بزرگی میان کشورها وجود دارد.
تا کنون، چنیدن شرکت مبتنی بر دانش در زمینه علوم شناختی در کشور وجود دارد که همه آنها بومی هستند و زمینه تحقیق آنها تولید تجهیزات آزمایشگاهی و نرم افزارهای کامپیوتری است و باید به خوبی توسز دیگر ارگان ها حمایت شوند.
سوالاتی که در مورد علوم شناختی در ایران مطرح است:
- ایران تا چه میزان در این علوم سرمایه گذاری کرده است؟
- آیا ورود دانشگاه آزاد به این بخش کار درستی است؟
- آیا دانشگاه های دیگر نیز باید در این رشته وارد شوند؟
- آیا بخش خصوصی باید در این زمینه فعالیت کند یا دولتی؟