اختلالات عصبی شناختی (Neurocognitive disorders)

عملکردهای شناختی

عملکردهای شناختی شامل پردازش افکار، توانایی حافظه وتوانایی توجه داشتن هستند.

اختلالات شناختی

اختلالات شناختی، اختلالات و بیماری های عصبی را شامل می شود که به موجب آنها آگاهی فرد نسبت به خود و جهان اطرافش مختل می شود، مشخصه ی اساسی اختلالات شناختی این است که به کارکردهای مختل موقتی یا همیشگی مغز مرتبطند.

اختلالات شناختی عصبی از طریق نقایص ایجاد شده در عملکرد شناختی ایجاد می شوند.

این اختلالات شامل شناخت معیوب، که در زمان تولد یا مراحل اولیه ی زندگی وجود دارند، نمی باشند.

این اختلالات به سبب ناهنجاری های خاصی که در رفتار افراد به وجود می آورند، بر زندگی اجتماعی و شغلی افراد تاثیر می گذارند و آن را مختل می کنند.

علت اختلالات شناختی

اختلالات شناختی ناشی از علتهایی مانند ضربه ی مغزی، بیماری یا قرار گرفتن در معرض مواد مسموم کننده می باشند.

این اختلالات اغلب در اثر عدم تعادل شیمیایی مغز و دستگاه عصبی مرکزی یا آسیب مستقیم یا غیر مستقیم به بافت مغز به وجود می آیند.

آسیب های اختلالات عصبی شناختی

اختلالات عصبی شناختی سبب ایجاد آسیب هایی در عملکردهای مختلف می شوند که در زیر آنها را توضیح می دهیم:

نقص حافظه (نقص در یادگیری و نگهداری اطلاعات جدید)

نقص در پردازش اطلاعات (آهسته شدن فرایند پردازش اطلاعات، در این صورت افراد مبتلا نیاز به زمان یا تکرار بیشتر اطلاعات جدید دارند.)

 نقص در توجه و تمرکز

 نقص در عملکردهای اجرایی (مهارت های حل مسئله، برنامه ریزی، رفتارهای هدفمند)

نقص در مهارت های ادراک بصری ( نقص دردرک یا بازشناسی ساده ی اشیا و حس جهت یابی در مکان)

نقص سیالی کلامی (سیالی کلامی یعنی توانایی پیدا کردن کلمات با سرعت و به آسانی، افراد مبتلا معمولا از این که کلمه <<نوک زبانشان>> است اما آن را به یاد نمی آورند ناراحتند).

نقص در هوش کلی (این افراد حس می کنند کند ذهن تر شده اند)

مود و شخصیت (این اختلالات علاوه بر ایجاد نقص در عمکردهای شناختی ممکن است در مود و شخصیت تاثیر بگذارند)

پرخاشگری

انواع اختلالات شناختی

  1. دلیریوم (delirium)
  2. اختلال عصبی شناختی خفیف (mild neurocognitive disorder)
  3. اختلال عصبی شناختی عمده (major neurocognitive disorder)

دلیریوم (روان آشفتگی)

مفهوم روان آشفتگی عبارت است از: منحرف شدن از خط یا هنجار در ادراک، شناخت و رفتار.

مشخصه ی اصلی دلیریوم، تیرگی و تخریب هشیاری است، که معمولا همراه با اختلال کلی اعمال شناختی ظاهر می شود (کاهش وضوح هوشیاری از محیط و کاهش توانایی تمرکز)

لرزش، حرکات موزون و سریع، ناهماهنگی حرکتی و بی اختیاری ادرار، از جمله علائم معمول است.

گفتار بی سروته، هذیانها و توهمات نیز ممکن است وجود داشته باشد.

دلیریوم شروع حاد و ناگهانی (چندساعت تا چند روز) و سیری کوتاه و نوسانی دارد، و وقتی عوامل سببی حذف شوند، با بهبود سریع همراه است.