تصمیم گیری احساسی، عواقب و راه های پیشگیری از تصمیم گیری احساسی
تصمیم گیری احساسی چیست؟
آیا احساسات بر تصمیمات انسان اثر می گذارد و باعث آسیب رساندن به تصمیم ها می شود؟
بسیاری از افراد هستند که از عواطف و احساسات بیشتری نسبت به بقیه برخوردار هستند و اغلب در هنگام تصمیم گیری دچار مشکلاتی می شوند.
این افراد زمانی که درگیر احساساتی نظیر سادی و غم و ناراحتی و … می شوند نمی توانند به راحتی از ظرفیت ذهن خود استفاده کنند و در نتیجه دست به اقداماتی می زنند و تصمیمات نادرستی می گیرند که باعث پشیمانی می شود.
به تصمیماتی که از روی احساس گرفته شود تصمیمات احساسی می گویند که با ضررها و آسیب هایی همراه است.
در این مقاله سعی می کنیم درمورد علل و نقش و کاربرد احساسات و تصمیمات احساسی در زندگی روزمره اطلاعاتی را بیان کنیم.
تصمیم گیری احساسی چیست؟
ما انسان ها بدون اینکه به زندگی روزمره خود توجه کنیم دائما در حال تصمیم گیری هستند مثلا چه بنوشیم چه بپوشیم و چه بخوریم؟
این تصمیمات، پایین ترین سطح تصمیم گیری را نشان می دهند.
همیشه ما را درگیر دارند اما بسیاری از تصمیمات هستند از ظرفیت کامل ذهن استفاده نمی کنند و هنگام تصمیم گیری بدون تعقل و تفکر انجام می شود.
این تصمیمات بر اساس احساسات و هیجانات است که اقدامات و انتخاب های زندگی مان را تعیین می کنند.
برای آنکه درک درستی از تصمیمات احساسی داشته باشید باید آن ها را با تصمیمات منطقی مقایسه کنید در ادامه به بررسی این تصمیمات می پردازیم.
تصمیم گیری منطقی
تصمیم گیری منطقی یعنی فرد به آگاهی هیجانی می رسد و وقتی می خواهد تصمیمی بگیرد قادر است هیجانات را تشخیص دهد.
و چون می داند که تصمیماتش ممکن است از روی احساسات و هیجان باشد صبر می کند هیجاناتش فروکش شود و بعد تصمیم می گیرد.
در این شرایط افراد روش های منطقی را در نظر می گیرند که یکی از این روش ها سود و زیان است.
در این هنگام وقتی فرد با گزینه های مختلف رو به رو شود سود و زیان هر گزینه را مورد بررسی قرار می دهد تا بتواند تشخیص دهد چقدر برای او ارزش دارد.
این راهکار به فرد کمک می کند تا بتواند انتخاب بهتری داشته باشد و تشخیص دهد کدام گزینه برای او مناسب تر است و گزینه های نامناسب را حذف می کند و تصمیماتی منطقی می گیرد.
تصمیم گیری احساسی
ویژگی های تصمیم های احساسی
- متناسب با هیجان و احساساتی است که فرد در زمان تصمیم گیری تجربه می کند و تصمیمات می تواند متفاوت باشد.
- هر چه احساسات قوی تر باشد تاثیر بیشتری بر روی تصمیمات می گذارد و گزینه های تصمیم گیری را محدود می کند.
- معمولا تصمیم احساسی در لحظه اتفاق می افتد و خیلی سریع انجام می شود.
- فرد بدون فکر تصمیم می گیرد و حداقل کمتر از یک دهم ثانیه به خود فرصت می دهد.
- در تصمیم گیری مغز هیچ نقشی ندارد چون تصمیم گیری با سرعت و بدون فکر است.
- در تصمیم گیری احساسی فرد از آگاهی هیجانی برخوردار نیست.
تصمیماتی که هنگام مواجه با یک خطر فوری یا در استدلال و دعواهای بسیار داغ و جنجالی گرفته می شود نمونه ای از تصمیمات احساسی است.
اما بسیاری از تصمیمات احساسی نیستند و مقداری قوه منطق در آن ها دخالت دارد.
اما آنچه که باعث می شود آن ها را در گروه تصمیمات احساسی قرار دهیم به دلیل این است که نیروی محرک اصلی و تعیین کننده آن احساسات می باشد.
به عنوان نمونه شما ممکن است برای تصمیم گیری با منطق و فکر جلو بروید ولی در نهایت احساسات بر روی انتخاب شما اثر بگذارد و تصمیم شما از نوع احساسی و هیجانی باشد.
نقش احساسات در تصمیم گیری
در اینجا می خواهیم بررسی کنیم که نقش احساسات در تصمیم گیری چیست؟
آیا تصمیمات احساسی به دلیل پیامدهای منفی که در ذهن ما دارند و بسیاری از تصمیمات احساسی ما با خطا مواجه شده اند.
آیا می توانند با پیامدهای مثبتی همراه باشند؟
چرا هنگام تصمیمات منطقی باز هم احساسات دخالت می کنند؟
در پاسخ باید بدانید که احساسات و هیجانات در فرایند تصمیم گیری هیچ مشکلی پیش نمی آورند و دخالتی نمی کنند و بسیار جالب است که کلید بسیاری از تصمیم گیری ها به خاطر عواطف و احساسات است.
تحقیقات نوروسایکولوژی افرادی را که دچار آسیب مغزی شده اند را مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیده اند بیمارانی که بخش مربوط به درک هیجانات را از دست می دهند نمی توانند احساسات را تجربه کنند.
همچنین تصمیم گیری برای آن ها دشوار می شود این افراد به صورت منطقی می توانند همه جوانب و گزینه ها را بسنجند و مورد بررسی قرار دهند.
اما در گرفتن تصمیم نهایی با مشکل رو به رو می شوند. و حتی در مورد ساده ترین مسائل نمی توانند تصمیم بگیرند.
این تحقیقات نشان می دهد که احساسات نقش مهمی در تصمیم گیری دارد و آنچه باعث می شود که تصمیمات احساسی با پیامدهای منفی رو به رو شود هیجانات شدید و ناتوانی در کنترل هیجانات می باشد.
سوالات متداول تصمیم گیری احساسی
1 - آیا تصمیم گیری احساسی میتواند فایدهای برای انسان داشته باشد؟
بله تصمیمات احساسی برای زمانی که وقت کمی دارید می تواند بسیار کارآمد باشد مثلا هنگامی که با خطر مواجه می شوید یا می خواهید جان یک نفر را نجات دهید احساسات باعث می شود که در زمان کم ، به سرعت تصمیم بگیرید و واکنشی فوری نشان دهید. این مکانیزم به شما کمک میکند تا در کمترین زمان بتوانید تصمیم بگیرید. و عکس العمل نشان دهید.
2 - آیا در تصمیم گیری باید به طور کامل احساساتمان را نادیده بگیریم؟
خیر، احساسات در تصمیم گیری نقش بسیار مهمی دارند و همانطور که قبلا ذکر شد تصمیمات نمی توانند بدون در نظر گرفتن احساسات گرفته شود. برای اینکه یک تصمیم درست داشته باشید نمی توانید به طور کامل قید احساسات را بزنید بلکه باید با کنترل کردن احساسات بهترین تصمیم را بگیرید. باید احساسات و هیجانات خود را مدیریت و کنترل کنید و نگذارید کامل بر روی تصمیم گیری شما چیره شوند. و فقط هیجانات شدید را کنترل کنید.