با انواع اعتیاد رفتاری آشنا شوید
اعتیاد رفتاری به انگلیسی Behavioral addiction است که به مواد خاصی وابسته نمی باشد بلکه وابستگی به برخی از رفتارها مانند قمار، خرید، سکس، بازی و امثال این ها می باشد. این نوع اعتیاد اثراتی مانند اعتیاد به مواد مخدر را به همراه دارد.
به عنوان مثال شخص نسبت به این رفتارها تحمل پیدا کرده و برای این که لذت دفعه قبلی را تجربه کند باید با شدت و میزان بیشتری این رفتارها را انجام دهد و همین مسئله باعث شدت یافتن اعتیاد او می شود.
اعتیاد رفتاری با عوارض و آسیب هایی همراه می باشد که بر جنبه های مختلف زندگی فرد اثر می گذارد و برای کنترل و درمان این اعتیاد رفتاری نیاز به مداخلات حرفه ای و مشاوره روانشناسی می باشد.
در این مقاله به بررسی انواع اعتیاد رفتاری، علل، علائم و درمان آن می پردازیم.
انواع اعتیاد رفتاری و ویژگی های آن
اعتیاد رفتاری یک نوع عمل است که فرد به آن وابسته شده، با انجام آن احساس لذت و آرامش می کند و دفعه بعد برای انجام آن عمل دچار وسوسه می شود و با شدت و دفعات بیشتری آن رفتار را انجام می دهد.
اعتیاد رفتاری اختلالاتی در شغل، تحصیل و سایر فعالیت های فرد ایجاد می کند . به عنوان مثال شخص در زندگی مشترک و زناشویی اش با مشکلاتی رو به رو می شود و یا دانش آموزی که در امتحانات و درسش افت می کند.
اعتیاد رفتاری
بر اساس مطالبی که بیان شد اعتیاد رفتاری مجموعه ای از رفتارهایی می باشد که برای فرد زیان و آسیب هایی به همراه دارد اما باز هم فرد اصرار به انجام آن دارد و نمی تواند در برابر انجام آن مقاومت نشان دهد، زیرا کنترل این رفتارها از دست او خارج شده است و قادر نیست در برابر آن مقاومت نشان دهد.
اعتیاد به مواد مخدر مانند تریاک، حشیش، هروئین و غیره مورد تائید جامعه نمی باشد و بسیاری از افراد با مصرف آن مخالفت می کنند و برای ترک آن اصرار دارند، اما اعتیاد رفتاری به طور معمول نادیده گرفته می شود و افراد به آن توجهی ندارند و درصدد ترک آن نیستند.
هم چنین خانواده ها توجه و حساسیت کم تری در برابر این اعتیاد از خود نشان می دهند. این مسائل باعث می شود تا برای درمان آن اقدامی صورت نگیرد و روز به روز عوارض روانی اعتیاد رفتاری افزایش یابد.
عوامل زمینه ساز اعتیاد رفتاری
هر چند اعتیاد رفتاری ارتباط چندانی به اعتیاد مواد مخدر و الکل ندارد و نمی توان ارتباط علت و معلولی برای آن در نظر گرفت اما افرادی که وابسته به الکل و مواد هستند بیشتر درگیر اعتیاد رفتاری می شوند. زیرا این افراد دچار ویژگی های تکانشی و وسواس هستند و همین امر تمایل آن ها را به اعتیاد رفتاری افزایش می دهد.
زمینه خانوادگی و ژنتیکی باعث بروز اعتیاد می شود، افرادی که اعضای درجه یک در خانواده شان سابقه اعتیاد دارند نسبت به افراد دیگر آسیب پذیری بیشتری دارند و احتمال این که گرفتار اعتیاد شوند بسیار زیاد است.
هم چنین لذت و پاداشی که فرد در زمان انجام آن رفتار تجربه می کند او را ترغیب کرده تا دفعات بیش تری آن عمل را انجام دهد و باعث بروز اعتیاد رفتاری او شود.
مسئله ای که منجر به اعتیاد رفتاری می شود توجه نکردن به مشکلات روانی و خانوادگی می باشد.
در صورتی که این مشکلات مورد درمان قرار نگیرد و حل نشود، فرد تلاش می کند تا راه فراری پیدا کند و به دلیل ناتوانی در مدیریت مشکلات و هیجانات، غرق در انجام فعالیت های می شود تا لذت و خوشی را تجربه کند و مشکلات را فراموش کند در این حالت به آن رفتار اعتیاد پیدا کرده و به انجام آن وابسته می شود.
انواع اعتیاد رفتاری
یکی از جدیدترین اختلالات، که در گروه اعتیاد قرار گرفته، اعتیاد رفتاری نام دارد. متخصصان اعتیاد به قمار را اعتیاد رفتاری در نظر می گیرند، نمونه های دیگری هم وجود دارد که برای تشخیص آن لازم است به روانشناس مراجعه کنید در این مقاله به تعدادی از انواع اعتیاد رفتاری اشاره می کنیم:
- اعتیاد به قمار و سرمایه گذاری
- اعتیاد به خرید
- اعتیاد به رابطه جنسی
- اعتیاد به خوردن
- اعتیاد بازی های ویدئویی
- اعتیاد به دیدن فیلم های نامناسب
- اعتیاد به شبکه های اجتماعی
- اعتیاد به اینترنت
- اعتیاد به کار
علائم و عوارض
علائم و عوارض اعتیاد رفتاری معمولا روانی می باشد و برخی از علائم آن مانند اعتیاد به مواد مخدر می باشد. در زیر برخی از این علائم بیان شده است:
- نگرانی دائم هنگام انجام کار
- احساس اجبار هنگام کار
- تمام زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد
- اعتیاد رفتاری تمام زندگی و فکر فرد را در بر می گیرد و فرد باید به مرور دفعات این رفتار را افزایش دهد
- معمولا فرد در ترک آن شکست می خورد و به تنهایی نمی تواند بر آن غالب شود.
- توان جسمی، سلامت روانی و بسیاری از جنبه های زندگی در شخص با مشکل روبرو می شود.
- هنگام ترک رفتار دچار احساسات ناراحت کننده ای می شود که نشانه ای از اعتیاد رفتاری می باشد.
سوالات متداول انواع اعتیاد رفتاری
1 - چگونه می توان از اعتیاد به اینترنت در کودکان و نوجوانان پیشگیری کرد؟
سعی کنید بیشتر وقت خود را در کنار خانواده بگذرانید و تفریحات خانوادگی بیشتری با خانواده تان داشته باشید و استفاده از اینترنت و شبکه های مجازی را کاهش دهید. هم چنین والدین الگوی فرزندان هستند و باید استفاده از اینترنت را محدود کنند تا فرزندشان از آن ها الگوبرداری نمایند.