رویکردهای درمانی در مشاوره ی فردی

رویکردهای درمانی در مشاوره ی فردی

مشاوره ی فردی چیست؟

در روش مشاوره و درمان فردی، درمان نوعی فرآیند یادگیری است.

در روش درمان فردی روانشناسان به مراجعان آموزش می دهند تا ادراک، انگیزه ها و اهداف خود را تغییر دهند و برای این منظور از تکنیک ها و رویکرد های خاصی استفاده می کنند.

یا اینکه رویکردهای مختلف را باهم ادغام می کنند، که هر کدام از این رویکردها قواعد خاص خود را دارند و روانشناسان با استفاده از این رویکردها مسیر درمانی خود را مشخص می کنند.

هدف مشاوره ی فردی

هدف مشاوره ی فردی افزایش سازگاری مراجع و در نهایت اتخاذ تصمیمی منطقی و معقول است که با نیازها و امکانات شخصی و اجتماعی او سازگار باشد.

رویکردهای درمانی

رویکرد یک چشم انداز یا دیدگاه است که شامل مفروضات و باورهای خاصی درباره ی رفتار انسان می شود.

نحوه ی عملکردی که جنبه هایی از آن ارزش مطالعه و روشهای تحقیقاتی مناسب برای انجام آن وجود دارد.

ممکن است چند نظریه ی متفاوت در یک رویکرد وجود داشته باشد اما همه ی آنها فرضیات مشترکی را به اشتراک می گذارند.

مشاوران مختلف با رویکردهای مختلفی به شما در رسیدن به اهداف درمانی و حل مشکلاتتان کمک می می کنند و تمامی روانشناسان از یک روش مشابه استفاده نمی کنند.

بهداشت روانی در ازدواج چه نقشی دارد؟ ( ۶ نکته اساسی)

انواع رویکردهای درمانی

رویکردهای درمانی زیادی وجود دارد ولی مهمترین آنها، رویکردهایی هستند که در زیر عنوان شده اند و رویکردهای دیگر، زیر مجموعه ی رویکردهای زیر هستند:

روانکاوی
رفتار گرایی
شناخت درمانی
درمان شناختی – رفتاری
درمان انسان گرایانه
درمان زیستی

رویکرد روانکاوی

رویکرد روانکاوی، رویکرد توسعه داده شده توسط فروید است.

از آنجا که رویکرد روانکاوی معتقد است که جنبه ی وجودی انسان دو سطح هشیار و ناهشیار دارد و عمده ی شخصیت انسان را بخش ناهشیار آن تشکیل می دهد.

این بخش ناهشیار شامل سائق ها، نیازها و خاطراتی است که فرد به دلیل رنج آور بودن آنها را سرکوب کرده یا انکار کرده و به ناخودآگاه خود واپس رانده است.

روانکاوان ریشه اختلالات و تعارضات روانی فرد را د رناخودآگاه می دانند.

هدف درمان روانکاوی: کمک به افراد برای به دست آوردن بینش نسبت به تعارض های ناخودآگاه که در دوران کودکی پدید آمده اند.

روش کار: استفاده از تداعی آزاد، تحلیل رویا، هیپنوتیزم

مناسب برای درمان اختلالاتی مثل:

مزایا: درمانگری که با رویکرد روانکاوی کار می کند سعی می کند محیطی غیر انتقادی، راحت و همدلانه برای مراجع فراهم آورد تا شخص در آن بتواند به راحتی احساساتی را که سبب ایجاد استرس و تنش شده است را بشناسد و آن ها را حل کند.

معایب: پرهزینه و زمان بر

رویکردهای درمانی در مشاوره ی فردی

رفتار درمانی

در این رویکرد صرفا به رفتارهای ظاهری فرد توجه می شود و به علل درونی رفتار توجهی نمی شود.

رفتار درمانی چنان گسترده است که برای انواع اختلالات روانی از آن استفاده می‌کنند.

رفتار درمانی به ‌دنبال شناسایی رفتارهای خودمخرب و ناسالمِ افراد و کمک برای تغییر آنهاست.

رفتار درمانی بر این باور استوار است که تمام رفتارهای انسان «آموخته‌شده»اند و به همین علت می‌توان رفتارهای ناسالم را تغییر داد.

بنابراین رفتار درمانی عمدتا بر مشکلات فعلی بیماران و چگونگی تغییر این مشکلات متمرکز است.

اگر شما به روانشناسی مراجعه کنید که رویکرد رفتار درمانی دارد، این روانشناس سعی می کند با بررسی دقیق محیط اطرافتان رفتار شما را کنترل کند.

مثلا اگر شما فوبیا داشته باشید و برای درمان فوبیا به روانشناس مراجعه کنید روانشناس ممکن است سعی کند با استفاده از روش حساسیت زدایی تدریجی فوبیای شما را درمان کند.

به اینصورت که با طرح برنامه ی خاص سعی می کند به تدریج ،شما را با عامل ترستان مواجه کند تا ترس شما از بین برود.

یا مثلا اگر فرزندتان لجبازی یا نافرمانی می کند روانشناس سعی می کند محیط زندگی و خانوادگی شما را به طور دقیق بررسی کند تا علت های دقیق رفتار کودکتان و تقویت کننده های این رفتار را شناسایی کند.

هدف: تغییر رفتار ناسازگار و نامطلوب

مناسب برای درمان وسواس، فوبیا، اختلال های رفتاری کودکان، اختلال در روابط زناشویی

معایب: نادیده گرفتن رویدادهای ذهنی و تاکید بیش از حد بر رفتارهای قابل مشاهده

شناخت درمانی

شناخت درمانی به دنبال این است که افکار ناکارآمد فرد را اصلاح کند.

ایده پشت درمان شناختی این است که فکر و برداشت شما رفتار و عمل شما را تعیین می کند.

درمانگران شناختی به مراجعان خود کمک می کنند تا افکار ناکارآمدشان برای رفع پریشانی خود تغییر دهند.

در واقع شناخت درمانگران معتقدند چگونگی تفسیر افراد از وقایع نوع زندگی آنها را مشخص می کند.

مثلا ممکن است فردی معتقد باشد که دیگران همیشه در مورد او حرف می زنند و او را مسخره می کنند.

این فرد اگر در یک مهمانی حضور داشته باشد با دیدن دو فرد که در حال در گوشی حرف زدن باشند به طور قطعی اینطور نتیجه گیری می کند که آن دو نفر در مورد من صحبت می کنند و من را مسخره می کنند.

یا مثلا فردی با کوچکترین خطایی در زندگی احساس بی ارزشی می کند و خود را فردی نالایق و دست پا چلفتی خطاب می کند.

در این شرایط مراجعه به روانشناسی با رویکرد شناختی بسیار کمک کننده و مفید است.

درمانهای مبتنی بر شناخت و افکار

در این روش، درمان رفتاری با درمان شناختی ترکیب شده است.

روشهای درمانی شناختی – رفتاری، بر پایه ی نحوه ی تفکر و نحوه ی رفتار افراد است.

CBT، طرحواره درمانی، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و… از جمله درمان های مبتنی بر شناخت و رفتار هستند.

این رویکرد از آن جهت شبیه به درمان شناختی است که تلاش می کند تا افراد از افکار غیر منطقی و منفی خود آگاه شوند و افکار مثبت و سازنده تر را جایگزین کنند.

و از آن جهت شبیه به رفتار درمانی است که به مراجع می آموزد که چگونه در موقیعت های روزمره رفتار کند و عملکردی مثبت و سازنده داشته باشد.

هدف: هدف بلند مدت درمان شناختی – رفتاری تغییر الگوهای فکری و رفتاری فرد برای داشتن زندگی سالم تر است.

درمان شناختی – رفتاری در درمان افسردگی بسیار موثر است.

درمان انسان گرایانه

روانشناسانی که دیدگاه انسان گرایانه دارند معتقدند که هر فرد منحصر به فرد، است و اراده ی آزادی در تغییر زندگی اش دارد.

درمانگرانی با این رویکرد سعی می کنند خود را جای مراجع بگذارند و از دریچه نگاه مراجع و بر اساس تجربیات او دنیا را ببینند.

در این درمان برای بیمار، تشخیص گذاشته نمی شود و برای همه ی مراجعان از یک روند درمانی استفاده می شود.

از نظر انسان گرایی انسان آزاد است و از روی انتخاب و در جهت رشد و خودشکوفایی رفتار می کند.

به این نوع درمان، درمان مراجع محور می گویند که درمانگران از تکنیک گوش دادن فعال استفاده می کنند.

درمانگر آنچه را که مراجع بیان می کند را تایید می کند و توضیح می دهد، در واقع درمانگر با این کار به مراجع کمک می کند تا خودش راه حل مسئله اش را پیدا کند.

درمانگران با این رویکرد سعی می کنند اصالت، همدلی و پذیرش خود را نسبت به مراجعان نشان دهند زیرا با این کار به فرد کمک می کنند تا بیشتر خودش را بپذیرد و این منجر به رشد شخصی می شود.

درمان زیستی

روش درمان زیست پزشکی اصطلاحی کلی برای هر شکلی از درمان روانشناختی که مبتنی بر دارو درمانی، جراحی روانی و درمان با تشنج الکتریکی است، می باشد که این نوع درمان از سوی روانپزشک تجویز می شود.

این الگوی درمانی، اختلالات را نوعی بیماری بدنی می داند.

در این رویکرد نشانه های یک اختلال باهم در یک گروه منسجم گروه بندی می شوند و علت این نشانگان با بررسی ۴ علت احتمالی جستجو می شود:

میکروب ها ۲٫ ژن ها ۳٫ زیست شیمی فرد بیمار ۴٫ کالبد شکافی اعصاب

بنابراین در این نوع رویکرد، از دارودرمانی استفاده می شود.

لازم است به این نکته توجه کنیم که هیچکدام ار این رویکردهای درمانی به تنهایی کافی نیستند و گاهی نیاز است که روانشناس جدا از رویکرد غالبی که دارد از رویکردهای دیگرنیز در کنار رویکر غالبش، برای درمان یک اختلال استفاده کند تا بتواند به نتیجه ی مطلوب برسد، البته گاهی نیز به کار بردن یک روش درمانی برای رفع مشکل مراجع کفایت می کند که تصمیم گیری در این مورد بستگی به روانشناس و درمانگر و نوع مشکل مراجع دارد.
در مرکز مشاوره ی مشاورانه می توانید با بهره گیری از روانشناسان حاذق از رویکردهای درمانی متعدد بهره مند شوید و در جهت زندگی سالم قدم بردارید.

منبع: مشاورانه