نقشه برداری مغزی یکی از روش هایی است که با استفاده از آن به شناخت وضعیت مغزی فرد می‌پردازند در نقشه برداری مغزی واژه گوناگونی نمایش داده می شود که می توانند توسط پزشک روانپزشک روانشناس نوروتراپیست و متخصصان علوم نورو ساینس و علوم شناختی مورد بررسی و شناخت قرار بگیرد.
نقشه برداری مغزی در واقع به عنوان مکمل و راهکاری برای شناخت هرچه بهتر وضعیت ذهنی و مغزی فرد ارائه می شود امروزه با توجه به مشکلات متعدد ذهنی و مغزی که برای افراد به دلایل مختلف وجود دارند.
نقشه مغزی چیست؟
از سال ۱۹۲۹ مشخص شد که مغز انسان الکتریسیته تولید می کند. تشخیص و ثبت این فعالیت ها با قرار دادن الکترود روی پوست سر در ناحیه سر انجام می شود. داده های جمع آوری شده از این الکترودها بین پانزده تا سی دقیقه در محیط کامپیوتر ثبت می شود. الکتروانسفالوگرام کمی (QEEG)یک نوار مغزی ثبت شده دیجیتالی است.
QEEG ارتباط نزدیکی با پویایی مغز دارد، با وضوح زمانی میلی‌ثانیه، ویژگی‌های عملکردی، و وضعیت‌های جهانی عملکرد مغز، پردازش اطلاعات و فعالیت‌های شناختی را نشان میدهد.
اطلاعات نقشه مغزی را می توان به عنوان یک ابزار بالینی برای ارزیابی عملکرد مغز و نظارت بر تغییرات عملکرد مغز به دلیل مداخلات مختلف مانند نوروفیدبک یا دارو توسط متخصصان تفسیر و استفاده کرد(منبع).
نقشه مغزی و ارتباطش با علوم مختلف
استفاده از نقشه های مغزی و ذهنی توسط روانپزشکان روانشناسان پزشکان و سایر متخصصین علوم نوروتراپی پیشنهاد شده و همواره مورد بررسی قرار می گیرد.
مثلاً در رشته نوروتراپی از طریق دستگاه هایی به نام الکتروسفالوگرافی به بررسی وضعیت ذهنی و مغزی فرد می پردازند که نوروفیدبک نامیده می شود.
در واقع در این روش الکترودهایی به سر انسان متصل شده که از طریق آن امواج مغزی انسان به دستگاه کامپیوتر منتقل شده و در آن نمایش داده می‌شوند و از طریق آن فرد تراپیست می تواند به شناخت مطلوب از شرایط و حالات روحی و روانی و وضعیت فرد پردازد.
چرا که در این حالت امواج مغزی فرد شامل امواج بتا دلتا آلفا و گاما نمایش داده شده که هر کدام از آنها می توانند حالات و وضعیتی از فرد را به نمایش گذاشته و مشخص کند.
مثلاً برخی از امواج نشان دهنده میزان سطح استرس و اضطراب بیش از حد فرد بوده و با رنگ مشخصی در نقشه های مغزی مشخص می شود که از طریق آن هم خود فرد و هم پزشکی مربوطه می‌تواند به سطح استرس و اضطراب فرد دست یابد.
همچنین نقشه‌های ذهنی مغزی فرد می تواند در این زمینه بسیار راهگشا باشد.
البته مفهوم نقشه های مغزی و نقشه برداری مغزی بیشتر در پزشکی کاربرد دارد و زمانی که فرد مشکل عصبی دارد و به متخصص علوم اعصاب و روان مراجعه می کنند.
معمولاً از او می خواهند تا نقشه های مغزی را توسط نقشه بردار مغز تهیه نموده تا به تجزیه و تحلیل وضعیت مغزی و ذهنی او بپردازند و به شناخت مناسبی از حالات روحی و روانی او دست یابد.
اما همانطور که گفتیم در علم نوروفیدبک نوروساینس و نوروتراپی نیز این مورد کاربرد بسیار زیادی داشته و همواره مورد استفاده قرار می گیرد تا از طریق آن بتوانند به درمان و راهکار مناسبی برای درمان اشخاص مبتلا به وضعیت های نامطلوب ذهنی و مغزی بپردازد.
نقشه مغزی چه چیزی را نشان می دهد؟
تعامل جمعیت بزرگی از نورون‌ها منجر به رویدادهای الکتریکی ریتمیک در مغز می‌شود که می‌توان آنها را در چندین مقیاس زمانی مشاهده کرد. الگوهای نوسانی QEEG مختلف نشان دهنده حالات مختلف پردازش اطلاعات در مغز است.
نقشه مغزی دارای تعدادی ویژگی مهم است که آن را به ویژه در عملکرد بالینی قابل مشاهده است.
در واقع، مطالعات متعدد نشان داده اند که QEEG ها ساختار مغز (سخت افزار) مانند:
- اتصلات بین نورون ها،
- یکپارچگی مدارها،
- حجم هیپوکامپ و
- تعداد سیناپس های فعال
را منعکس می کنند.
دهه‌ها مطالعه نشان داده‌اند که ویژگی‌های عملکردی مغز (یا”نرم افزار”)، مانند:
- عملکرد حافظه،
- توجه و سرعت پردازش،
- تنظیم هیجانی،
- ظرفیت فردی برای پردازش اطلاعات،
- آمادگی شناختی،
- و بقیه، شامل حالات عملکردی مغز،
به راحتی در QEEGs منعکس می شوند.
تحقیقات جدیدتر نشان میدهد که آسیب‌شناسی‌های عصبی روانی خاص، مانند:
- اختلال بیش‌فعالی کمبود توجه (ADHD)،
- ناتوانی‌های یادگیری خاص، اسکیزوفرنی،
- اختلال وسواس اجباری (OCD)،
- اختلال شخصیت مرزی (BPD)،
- افسردگی،
- افکار خودکشی،
- اختلالات اضطرابی،
- آسیب مغزی تروماتیک (TBI)،
- اختلال شناختی خفیف (MCI)،
- بیماری آلزایمر (AD)،
- و سایر اختلالات روان
با QEEG خاص مرتبط و قابل تشخیص هستند (منبع).
نقشه مغزی وسواس
تحلیل نقشه مغزی نیاز به تخصص و گذراندن دوره های تخصصی دارد. ساختار مغز به دلیل پلاستوسیته از پیچیدگی خاصی برخوردار است.
می توانیم یک نمونه از نقشه مغزی های افراد وسواسی را برای شما نشان دهیم ولی این فقط یک نمونه است و شناسایی اختلال وسواس حتما باید توسط متخصصین صورت بگیرید.
چه مواردی در تشخیص مهم است؟
قبل از تشخیص موارد زیر باید بررسی شود.
- سن
- اعتیاد
- جنسیت
- مصرف دارو (منبع)
مراکز مشاوره QEEG
امروزه مراکز و کلینیک های مشاوره بسیار زیادی در زمینه نقشه برداری مغزی و برین مپینگ QEEG مشغول به فعالیت هستند.
بنابراین اگر فرد به آنها مراجعه می کند بایستی از اطمینان وضعیت آنها و نیز دانش آنها در این زمینه اطلاع حاصل نموده تا به اطمینان مناسبی نسبت یابد.
چرا که افراد بسیار زیادی هستند که تنها از طریق دستگاههای مرتبط با نوروفیدبک و نقشه برداری مغزی به انجام این کار مبادرت می ورزند.
اما دانش و تخصص لازم و تجربه کافی را برای تجزیه و تحلیل نقشه های مغزی بر نداشته و بنابراین ممکن است فرد را دچار گمراهی و غلط در ارتباط با وضعیت روحی و روانی و مشکلات ذهنی و مغزی خود کند و بایستی حتما به مراکز مجاز که در این زمینه فعال بوده و کلینیک هایی که از متخصصین مجرب و با دانش در این زمینه استفاده می‌کنند مراجعه نمود.
مرکز مشاوره ما جهت رفاه حال مراجعین عزیز که در این زمینه به خدمات نیاز دارند اقدام به استفاده از مشاوران تراپیست ها و متخصصین علوم مغزی و شناختی جهت استفاده از دستگاه ها نموده است تا افراد بتوانند با بهره گیری از دستگاه ها و نیز متخصصین مجرب شناخت مناسبی از وضعیت روحی و روانی و ذهنی و مغزی خود دست یابند.
بنابراین در صورت داشتن مشکل بدون دغدغه خاطر از بهترین راهکار و راه حل برای درمان بیماری و مشکل خود استفاده نمایند.
همچنین کلینیک های بسیار کمی وجود دارند که در زمینه نقشه برداری مغزی به تحقیق و تفحص می‌پردازد.
چرا که هنوز جنبه‌های بسیار زیادی از این علم نهفته باقی مانده است و از آنجایی که این امر یک علم و رشته نوپاست افراد بسیار زیادی را می طلبد تا به تحقیق و پژوهش در زمینه های گوناگون و ابعاد مختلف این رشته پرداخته تا بتوانند نقاط و نکات و ابعاد جدیدی را از این رشته نمایان ساخته و ارتباطات مطلوبی را بین آن و سایر علوم مرتبط همچون روانشناسی روانپزشکی و علوم پزشکی و اعصاب پیدا نمایند تا از این طریق بتوانند کمک شایان توجهی را به افراد بسیار زیادی که این روزها با مشکلات ذهنی و مغزی دست و پنجه نرم می‌کنند، بنمایند.
در گذشته های نه چندان دور تکنولوژی لازم برای نقشه برداری ذهنی به گونه ای مطلوب وجود نداشت.
اما امروزه با پیشرفت های روزافزون فناوری های نوین دستگاه های بسیار جدید و نوینی در زمینه نقشه برداری مغزی اختراع شده اند در گذشته ها از دستگاه های بزرگتری که به کامپیوترها متصل می شدند استفاده می شد.
اما امروزه با استفاده از هدست ها و دستگاه های نقشه برداری موبایلی نیز به بررسی نقشه های ذهنی و مغزی افراد می پردازند که می‌توان آن را به نوعی انقلابی بزرگ در زمینه تکنولوژی در حوزه علوم شناختی و اعصاب دانست کاربرد های نقشه برداری مغزی بسیار متفاوت و گسترده می باشد از نقشه برداری های مغزی می توان به سطح استرس اضطراب و افسردگی افراد پی برد استرس و اضطراب که در پی آن افسردگی به وجود می‌آید و یا بالعکس افسردگی که اضطراب و استرس را به وجود می آورند.
کاربردهای نقشه برداری مغزی
یکی از مهم ترین و اساسی ترین دغدغه های افراد در دنیای امروز بسیاری از افراد با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند و به دلیل نوع و سبک زندگی جدید و همچنین مشکلات متعدد در حوزه خانوادگی اجتماعی اخلاقی و اقتصادی افراد بسیار زیادی هستند که با انواع گوناگون تنش‌ها و استرس و اضطراب در زندگی خود مواجه هستند که به تبع آنها را تحت شرایط نامناسبی قرار داده و مشکلات متعاقب و متعدد زیادی را برای آنها از جهت ایجاد افسردگی استرس و اضطراب به وجود می آورد.
بنابراین نقشه برداری ذهنی می‌توانند یک راهکار مهم برای شناخت مطلوب امواج مغزی و ذهنی فرد برای دانستن سطح استرس اضطراب و افسردگی در این افراد باشند.
یکی دیگر از کاربردهای نوروفیدبک و نقشه برداری های مغزی و می‌توان در درمان بیماری های کودکان مانند بیش فعالی و اتیسم دانست البته در این زمینه پژوهش های بیشتری نیاز است تا تاثیر این حوزه را بر درمان مشخص نماید.
چراکه هنوز پژوهش های بسیار دقیقی در مورد تأثیر بسزای این زمینه در درمان بیماری های یاد شده وجود ندارد اما تأثیراتی از آن در طی چند مقاله و چندین پژوهش مشخص شده است که نیاز به بررسی و دقت بیشتری دارد بنابراین اتیسم و بیش فعالی که امروزه کودکان و افراد بسیار زیادی را درگیر خود نموده اند می توانند از جمله بیماری هایی باشند که با استفاده از نقشه برداری مغزی می توان به شناخت مناسب و مطلوبی از سطح آنها و نیز چند و چون عملکرد آنها بر مغز و ذهن فرد بیمار تسلط یافت.
اتصال الکترودهای دستگاه نوروفیدبک و نقشه برداری مغزی
در اتصال الکترودهای دستگاه نوروفیدبک و نقشه برداری مغزی به مغز انسان از روش متداول ژل استفاده می شود و با پیشرفت تکنولوژی در این زمینه امروزه با استفاده از تعریق پوست و چربی موجود در روی پوست افراد به صورت طبیعی نقشه برداری مغزی استفاده می‌کنند.
بنابراین جنبه‌های گوناگون و بسیار جدیدی از این حوزه در حال شناسایی بوده و روز به روز جنبه های جدیدی از آن نمایان و هویدا می‌شود که لازم است.
دست اندرکاران و متخصصین در این زمینه تلاش لازم را نموده تا بتوانند به شناخت ابعاد گوناگون مزیت ها و معایب نقشه برداری های ذهنی و مغزی دست یافته تا بتوانند شرایط بهتری را در این زمینه برای بهبود و درمان بیماران فراهم کند و دغدغه بسیاری از افرادی که این روزها با این مشکل مواجه هستند را کاسته و به نوعی از بین ببرد.
اگر کسی در زمینه مغزی با مشکل مواجه بود و به استفاده از نقشه برداری مغزی نیاز داشت.
بایستی او را به مراکز مشاوره و کلینیک های تخصصی در این زمینه هدایت نماییم مرکز مشاوره ما با بهره گیری از کادری مجرب و دستگاههای به روز و تکنولوژی های نوین در این زمینه توانسته است به خوبی پاسخگوی نیازهای مراجعه کنندگان در این زمینه باشد.
با انجام نقشه برداری های مغزی و تحلیل و تجزیه آنها توسط افراد و متخصصین علوم مغزی و شناختی و عصبی و روانشناسان و روانپزشکان توانسته است به مشکلات مردم در این حوزه به گونه ای مطلوب پاسخ دهد بنابراین می توانید در صورت نیاز برای انجام نقشه برداری مغزی به مرکز مشاوره ما مراجعه نموده است.
در کمترین زمان ممکن با استفاده از دستگاه های به روز و تکنولوژی های جدید این کار را انجام داده و دغدغه و مشکل خود را به گونه ای مطلوب در این زمینه برطرف نمایید.
هزینه نقشه مغزی
در ایران با ۵۲صفحه خروجی با دستگاه مورد تایید سازمان غذا و دارو آمریکا (QEEG Mitsar FDA) 648هزار تومان است.
هزینه نقشه مغزی در آمریکا و خارج از ایران بین ۷۸۵ تا ۱۵۰۰ دلار است(منبع). هزینه جلسه بین ۱۰۰ تا ۲۷۰ دلار برای ۳۰ تا ۴۰ دقیقه آموزش است. اگر ۴۰ جلسه انجام دهید، هزینه نوروفیدبک ۴۰۰۰ تا ۱۰۸۰۰ دلار به اضافه هزینه های راه اندازی ۷۵۰ تا ۱۵۰۰ دلار خواهد بود. برخی از تمرین‌کنندگان چندین QEEG دیگر باید انجام دهند تا درمانگران و متخصصان از پیشرفت کار مطمئن شوند (منبع).
عوارض نقشه مغزی
نقشه مغزی یک آزمایش بی خطر و بدون عوارض جانبی است. با این حال، فرد مبتلا به صرع ممکن است تشنجی را تجربه کند که توسط محرک‌های مختلف مورد استفاده در این روش از جمله چراغ‌های چشمک زن ایجاد می‌شود. (این مورد توسط کادر پزشکی به عنوان یک “عارضه” تلقی نمی شود، زیرا تشنج در طول EEG می تواند به تشخیص کمک زیادی کند.)(منبع).
این روش بدون درد، راحت و به طور کلی بسیار ایمن است. در حین انجام آن هیچ جریانی به بدن شما وارد نمی شود. به غیر از به هم ریختی مو سر و احتمالاً احساس خستگی، هیچ عارضه جانبی را تجربه نخواهید کرد (منبع).
مرکز نقشه مغزی در تهران و کرج
مرکز ثبت نقشه مغزی در تهران ستاره ایرانیان مجهز به جدیدترین دستگاه ثبت نقشه مغزی می باشد که دارای تایید سازمان غذا و دارو آمریکا (QEEG Mitsar FDA) است. برای آگاهی از نقشه مغزی با مرکز مشاوره ستاره ایرانیان تماس حاصل کرده تا اطلاعات کافی را به دست آورید
مراکز خارجی نقشه مغزی در آمریکا و اروپا
از زمان آغاز به کار آن در سال ۲۰۱۳ به عنوان یک آینده اروپایی وفناوری های نوظهور (FET) پرچمدار، مغز انسانپروژه (HBP) پارادایم جدیدی برای مغز ایجاد کرده است تحقیق در رابط محاسبات و فناوری در سال ۲۰۱۲، کنسرسیوم HBP خلاصه ای از هدف را بیان کرد پروژه به شرح زیر «پروژه مغز انسان باید نکات فنی را مشخص کند مبانی مدل جدیدی از تحقیقات مغز مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات، ایجاد یکپارچگی بین داده ها و دانش از رشته های مختلف، و کاتالیزور یک جامعه تلاش برای دستیابی به درک جدیدی از مغز، جدید درمان بیماری های مغزی و محاسبات مغزی جدید فن آوری ها.”
اکنون، پس از ده سال کار تاثیرگذار، فشرده و میان رشته ای توسط صدها محقق در سراسر اروپا و فراتر از آن، HBP ارائه کرده است. کارشناسان به منظور مقابله با چالش علمی درک اندامی پیچیده مانند مغز انسان از زمینه های مختلف با هم در HBP در یک روش بی سابقه سیستماتیک و مشارکتی. این منجر به پیشرفت قابل توجهی در درک ما شده است.
ساختار مغز انسان، عملکرد و اختلال عملکرد و در کاربردهای جدید در پزشکی و فناوری این دستاوردها شامل اطلس های سه بعدی پیشرو در جهان است مغز، پیشرفت در پزشکی مغز شخصی و توسعه فناوری های جدید الهام گرفته از مغز، به عنوان مثال، در هوش مصنوعی و محاسبات نورومورفیک. کاربردهای چشمگیر در پزشکی مغز شامل بصری است ایمپلنت با هدف قادر ساختن افراد نابینا به دیدن و تکنیک های تحریک عصبی که قبلاً به فلج کمک کرده است (منبع).
