آیا شب ها مشکلات خواب را تجربه میکنید؟ آیا پس از بیدار شدن احساس خستگی دارید؟

افرادی که احساس می کنند خواب خوبی ندارند ممکن است به دلیل انواع بیماری های زمینه ای پزشکی، از خواب آلودگی بیش از حد در روز رنج ببرند. اختلال خواب ممکن است نشانه ای از یک مشکل سلامتی یا اثر نامطلوب درمان برای درمان مشکل باشد.

استرس ناشی از بیماری مزمن همچنین می تواند باعث بی خوابی و خواب آلودگی در طول روز شود. شرایط رایجی که اغلب با مشکلات خواب مرتبط هستند عبارتند از: سوزش سر دل، دیابت، بیماری های قلبی عروقی، اختلالات اسکلتی عضلانی، بیماری کلیوی، مشکلات سلامت روان، اختلالات عصبی، مشکلات تنفسی و بیماری تیروئید.

علاوه بر این، برخی از داروهای تجویزی و بدون نسخه که برای درمان این مشکلات و سایر مشکلات سلامتی استفاده می‌شوند، می‌توانند کیفیت و کمیت خواب را مختل کنند.

علل پزشکی مشکلات خواب 

سوزش سردل

دراز کشیدن در رختخواب اغلب سوزش سر دل را تشدید می کند که به دلیل ذخیره اسید معده در مری ایجاد می شود. ممکن است بتوانید با پرهیز از غذاهای سنگین یا چرب (همچنین قهوه و الکل) در عصر از این مشکل جلوگیری کنید.

همچنین می توانید با بالا بردن قسمت بالایی بدن خود از جاذبه به نفع خود استفاده کنید. داروهای بدون نسخه و تجویزی که ترشح اسید معده را سرکوب می کنند نیز می توانند کمک کنند اما در این مورد باید با دکتر متخصص مراجعه کنید.

دیابت

دیابت یک اختلال شایع و مزمن است که با افزایش سطح گلوکز یا قند خون مشخص می شود. زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های شما به انسولین (هورمونی که از لوزالمعده ترشح می‌شود) واکنش مناسبی نشان نمی‌دهند و زمانی که لوزالمعده نتواند در پاسخ انسولین بیشتری تولید کند. افراد مبتلا به دیابت که سطح قند خون آن ها به خوبی کنترل نشده است ممکن است به دلایل زیر مشکلات خواب را تجربه کنند:

  • تعریق شبانه
  • نیاز مکرر به ادرار
  • علائم هیپوگلیسمی (قند خون پایین)
  • اگر دیابت به اعصاب پاها آسیب رسانده باشد، حرکات شبانه یا درد نیز ممکن است خواب را مختل کند.

نارسایی قلبی

نارسایی قلبی وضعیتی است که با کاهش تدریجی توانایی قلب برای “پمپ کردن” یا گردش خون مشخص می شود. نارسایی قلبی می تواند باعث تجمع مایع در ریه ها و بافت ها شود.

بیماران مبتلا به نارسایی قلبی ممکن است در طول شب با احساس تنگی نفس از خواب بیدار شوند زیرا وقتی دراز می کشند مایع اضافی بدن در اطراف ریه های آن ها جمع می شود. استفاده از بالش برای بالا بردن بالاتنه ممکن است به این مشکل کمک کند.

داروهای خواب‌آور بنزودیازپین به برخی افراد کمک می‌کنند تا علی‌رغم این اختلال تنفسی بخوابند، اما برخی از افراد ممکن است نیاز به استفاده از اکسیژن مکمل یا دستگاهی داشته باشند که فشار را در راه هوایی فوقانی و حفره قفسه سینه افزایش می‌دهد تا به تنفس و خواب طبیعی‌تر کمک کند.

مردان مبتلا به نارسایی قلبی اغلب دچار آپنه انسدادی خواب می‌شوند( یک اختلال تنفسی که با بیداری‌های متعدد شبانه مشخص می‌شود) که می‌تواند خواب را مختل کند، باعث خواب‌آلودگی در طول روز و بدتر شدن نارسایی قلبی شود. در افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر، نوسانات طبیعی در ریتم شبانه روزی ممکن است باعث آنژین (درد قفسه سینه)، آریتمی (ضربان قلب نامنظم)، یا حتی حمله قلبی در هنگام خواب شود.

اختلالات اسکلتی عضلانی

درد التهاب مفصل می‌تواند باعث شود افراد به هنگام تغییر وضعیت به خواب رفته و به حالت اولیه بروند. علاوه بر این، درمان با استروئیدها اغلب باعث بی خوابی می شود البته ممکن است مصرف آسپرین یا یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) درست قبل از خواب برای تسکین درد و تورم مفاصل در طول شب مفید باشد.

افراد مبتلا به فیبرومیالژیا (وضعیتی که با رباط‌ها و تاندون‌های دردناک مشخص می‌شود) احتمالاً صبح ها از خواب بیدار می‌شوند و مانند افراد مبتلا به درد التهاب مفصل احساس خستگی و سفت و درد دارند. محققانی که خواب مبتلایان به فیبرومیالژیا را تجزیه و تحلیل کردند، دریافتند که حداقل نیمی از آن ها خواب عمیق غیرطبیعی دارند.

بیماری کلیوی

افراد مبتلا به بیماری کلیوی دارای کلیه‌هایی هستند که به حدی آسیب دیده‌اند که دیگر نمی‌توانند مایعات را فیلتر کنند، مواد زائد را حذف کنند و الکترولیت‌ها را به همان اندازه که سالم هستند در تعادل نگه دارند. بیماری کلیوی می تواند باعث تجمع مواد زائد در خون شود و منجر به بی خوابی یا علائم سندرم پای بیقرار شود. اگرچه محققان مطمئن نیستند که چرا ولی دیالیز یا پیوند کلیه همیشه خواب را به حالت عادی باز نمی‌گرداند.

حمله پانیک؛ علل، علائم و راه درمان این اختلال

شب ادراری

شب ادراری نیاز به بیدار شدن مکرر برای ادرار کردن در طول شب دارد. این یکی از دلایل شایع کم خوابی به خصوص در میان افراد مسن است. شب ادراری حتی در موارد خفیف باعث می شود که فرد حداقل دو بار در طول شب از خواب بیدار شود. در موارد شدید، فرد ممکن است پنج یا شش بار از خواب برخیزد.

شب ادراری ممکن است ناشی از افزایش سن باشد، اما علل دیگر عبارتند از برخی شرایط پزشکی (نارسایی قلبی، دیابت، عفونت ادراری، بزرگ شدن پروستات، نارسایی کبد، ام اس، آپنه خواب)، مصرف برخی از داروها (به ویژه دیورتیک ها) و مصرف بیش از حد مایعات پس از شام باشد.

درمان های شب ادراری به سه دسته تقسیم می شوند:

  • درمان هایی برای اصلاح علل پزشکی
  • مداخلات رفتاری
  • دارو درمانی

اولین قدم، تلاش برای شناسایی علت و اصلاح آن است. اگر در این کار ناموفق بودید، رویکردهای رفتاری مانند کاهش میزان نوشیدنی دو ساعت قبل از خواب، به ویژه کافئین و الکل را امتحان کنید. اگر شب ادراری ادامه یابد، پزشک ممکن است یکی از داروهایی که برای درمان مثانه تایید شده اند را تجویز کند.

بیماری تیرویید

پرکاری تیروئید (پرکاری تیروئید) می تواند باعث مشکلات خواب شود. این اختلال سیستم عصبی را بیش از حد تحریک می کند، به خواب رفتن سخت می شود و ممکن است باعث تعریق شبانه شود که منجر به برانگیختگی شبانه شود. احساس سرما و خواب‌آلودگی یکی از نشانه‌های تیروئید کم‌کار (کم‌کاری تیروئید) است.

از آنجایی که عملکرد تیروئید بر هر اندام و سیستم بدن تأثیر می گذارد، علائم می تواند گسترده باشد و گاهی اوقات رمزگشایی آن ها دشوار می باشد. بررسی عملکرد تیروئید فقط به یک آزمایش خون ساده نیاز دارد، بنابراین اگر متوجه انواع علائم غیر قابل توضیح شدید، از پزشک خود بخواهید مشکلات تیروئید شما را بررسی کند.

علل پزشکی مشکلات خواب

مشکلات تنفسی

تغییرات مربوط به شبانه روزی در ماهیچه های اطراف راه های هوایی می تواند باعث انقباض راه های هوایی در طول شب شده و احتمال حملات آسم شبانه را افزایش دهد که خواب را مختل می کند.

مشکلات تنفسی یا ترس از حملات شبانه ممکن است خوابیدن را سخت‌تر کند. از طرف دیگر افرادی که آمفیزم یا برونشیت دارند نیز ممکن است به دلیل تولید بیش از حد خلط، تنگی نفس و سرفه در به خواب رفتن مشکل داشته باشند.

داروها

داروهایی که ممکن است بر خواب تأثیر بگذارند، شامل موارد زیر می باشند:

اختلالات سلامت روان

تقریباً همه افراد مبتلا به اضطراب یا افسردگی در به خواب رفتن و به خواب ماندن مشکل دارند. ناتوانی در به خواب رفتن ممکن است به کانون ترس و تنش مداوم برای برخی از مبتلایان تبدیل شود و باعث کاهش بیشتر خواب شود.

اضطراب عمومی

اضطراب شدید که به عنوان اختلال اضطراب فراگیر نیز شناخته می شود، با احساس نگرانی، دلهره یا ناراحتی مداوم و آزاردهنده مشخص می شود. این احساسات یا به طور غیرعادی شدید هستند یا با مشکلات و خطرات واقعی زندگی روزمره فرد تناسبی ندارند.

افراد مبتلا به اضطراب عمومی معمولاً هر روز به مدت شش ماه یا بیشتر، نگرانی بیش از حد و مداوم را تجربه می کنند. علائم رایج این اختلال عبارتند از مشکل در به خواب رفتن، مشکل در خواب ماندن و استراحت پس از خواب.

فوبیا و حملات پانیک

فوبیاها، که ترس های شدید مربوط به یک شی یا موقعیت خاص هستند، به ندرت باعث مشکلات خواب می شوند، مگر اینکه فوبیا مربوط به خواب باشد (مانند ترس از کابوس، ترس از اتاق خواب یا ترس از تاریکی). از طرف دیگر حملات پانیک اغلب در شب رخ می دهد.

حملات پانیک مربوط به خواب در طول رویا دیدن رخ نمی دهد، بلکه در مرحله N2 (خواب سبک) و مرحله N3 (خواب عمیق) رخ می دهد که عاری از محرک های روانی هستند. در بسیاری از انواع فوبیا و اختلالات هراس، شناخت و درمان مشکل اساسی (اغلب با داروهای ضد اضطراب ) ممکن است اختلال خواب را حل کند.

افسردگی

از آنجایی که تقریبا ۹۰ درصد از افراد مبتلا به افسردگی جدی بی خوابی را تجربه می کنند، پزشکی که فرد مبتلا به بی خوابی را ارزیابی می کند، افسردگی را به عنوان یک علت احتمالی در نظر می گیرد. صبح زود بیدار شدن از نشانه های افسردگی می باشد، علاوه بر این برخی از افراد افسرده در طول شب به سختی به خواب می روند.

در افسردگی مزمن و خفیف، بی خوابی یا خواب آلودگی ممکن است برجسته ترین علامت باشد.

علل پزشکی مشکلات خواب

اختلال دوقطبی

خواب آشفته یکی از ویژگی های بارز اختلال دوقطبی (که به عنوان بیماری شیدایی- افسردگی شناخته می شود) می باشد. کم خوابی ممکن است علائم شیدایی را تشدید یا القا کند یا به طور موقت افسردگی را کاهش دهد. در طول دوره شیدایی، فرد ممکن است برای چند روز اصلا نخوابد.

اسکیزوفرنی

برخی از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی در مراحل اولیه و شدیدترین مرحله یک دوره بسیار کم می خوابند. بین دوره‌ها، احتمالاً الگوی خواب آن‌ها بهبود می‌یابد، اگرچه بسیاری از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی به ندرت خواب عمیق عادی دارند.