انواع اختلالات روانی ۲۰۲۱ را بشناسید

انواع اختلالات روانی ۲۰۲۱ را بشناسید

اختلالات و بیماری های روانی انواع مختلفی دارد و بسیاری از آن ها شایع تر بوده و فراوانی بیش تری دارند، از جمله بیماری های روانی که شایع می باشد می توان به افسردگی و اختلالات اضطرابی اشاره کردکه در زن و مرد مشاهده می شود و درصد مراجعه به روانشناس و کلینیک ها برای این اختلال بیشتر می باشد.

افرادی که در جامعه زندگی می کنند به دلایل مختلفی مانند ژنتیک، تاثیر محیط و عوامل خانوادگی به بیماری های روانی دچار می شوند.

دفترچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) شامل شماری از مهم ترین دسته های اختلالات توصیف شده می باشد و همه اختلالات روانی در آن وجود ندارد، آخرین نسخه کتابچه راهنمای تشخیصی DMS-5 در ماه مه سال ۲۰۱۳ منتشر شده است، DSM یکی از پر کاربردترین سیستم های طبقه بندی اختلالات روانی می باشد و در آن بیماری های روانی بر اساس معیار های تشخیصی استاندارد ارائه شده است.

انواع اختلالات روانی

1. اختلالات تکوین عصبی

اختلالات تکوین عصبی از جمله مواردی است که در زمان نوزادی، کودکی و بزرگسالی قابل تشخیص است و این اختلالات روانی شامل موارد زیر می شود :

کم توانی ذهنی

این اختلال قبلا به عنوان عقب ماندگی ذهنی شناخته می شد و گاهی اوقات آن را به عنوان اختلال تکوینی ذهنی از آن یاد می شود، این اختلال رشد قبل از سن ۱۸ سالگی در فرد آغاز می شود و به صورت نقص عملکرد های ذهنی و رفتار های متناسب با آن ها مشخص می شود.

محدودیت هایی که در عملکرد ذهنی به وجود می آید در بسیاری از اوقات با انجام تست ضریب هوشی مشخص می شود و اگر ضریب هوشی پایین تر از ۷۰ درصد باشد نشانگر محدودیت است، مواردی که تست می شود شامل رفتار های انطباقی مهارت های عملی و روزمره، خود مراقبتی، تعامل اجتماعی و مهارت های زندگی می باشد.

اختلال اوتیسم

این اختلال با نقایص دائمی تعامل و ارتباطات اجتماعی در جنبه های مختلف زندگی و همچنین الگو های رفتارهای محدود و تکراری مشخص می شود، DMS بیانگر این است که علائم اختلال طیف اوتیسم باید در دوره های اولیه رشد وجود داشته باشد و این علائم در جنبه های مختلف زندگی از جمله عملکرد اجتماعی و شغلی اختلال قابل توجهی ایجاد می کند.

اختلال بیش فعالی – کمبود توجه (ADHD)

ADHD با بروز دائمی بیش فعالی – تکانشگری و یا کم توجهی که با انجام کارها در تداخل می باشد، خود را در دو یا چند موقعیت مختلف مانند خانه، محل کار، مدرسه و موقعیت های اجتماعی نشان می دهد، بر اساس اظهاراتی که در DSM-5 بیان شده است چند مورد از این علائم باید قبل از ۱۲ سالگی وجود د اشته باشد.

این علائم و نشانه ها تاثیر منفی بر روی فعالیت های اجتماعی، شغلی و دانشگاهی دارند.

2. اختلال دو قطبی و اختلالات روانی

با تغییر در خلق و خو و همچنین تغییر در فعالیت و سطح انرژی می توان اختلال دو قطبی را تشخیص داد، این اختلال اغلب شامل تغییرات احساسی بین حالت های سرخوشی و دوره های افسردگی می شود.

حالت های سرخوشی به صورت شیدایی( مانیا) و نیمه شیدایی ( هیپومانیا) تشخیص داده شده و اعلام می شود.

شیدایی

حالت شیدایی به صورت سرخوشی، خوشحالی و تحریک پذیری و افزایش فعالیت و انرژی خود را نشان می دهد، در بعضی اوقات دوره های شیدایی با احساس پریشانی، تحریک پذیری و اعتماد به نفس بیش از اندازه خودش را نشان می دهد و افرادی که تحت دوره های شیدایی قرار می گیرند مستعد انجام فعالیت هایی هستند که احتمال دارد عواقب منفی طولانی مدتی مانند قمار بازی و ولخرجی داشته باشد.

دوره های افسردگی

دوره های افسردگی با افسردگی و بد اخلاقی همراه می باشد و با عدم علاقه به انجام کارها قابل تشخیص می باشند و احتمال دارد فرد احساس گناه، خستگی و عصبانیت کند.

افرادی که به اختلال دو قطبی مبتلا می شوند در طول دوره افسردگی ممکن است علاقه خود را نسبت به انجام فعالیت هایی که دوست دارند و لذت می برند از دست بدهند و مشکلاتی در زمینه خواب برای آن ها به وجود آمده و به خودکشی فکر می کنند.

تاخیر کلی رشد

تشخیص تاخیر رشد در مورد ناتوانایی های رشدی کودکان زیر ۵ سال صدق می کند، این تاخیر ها بیشتر در زمینه های مهارت های شناختی، عملکرد اجتماعی، گفتاری، زبانی و حرکتی می باشد.

این موضوع عموما به عنوان تشخیص موقت برای کودکانی که هنوز خردسال اند مطرح می شود و آزمون های IQ  آن ها استاندارد می باشد.

زمانی که کودکان به سن و سالی رسیدند که قادر به انجام تست هوش استاندارد باشند ناتوانی ذهنی آن ها می تواند به خوبی تشخیص داده شود.

اختلالات ارتباطی

اختلالات روانی و اختلالات ارتباطی مواردی است که توانایی عملکرد، درک یا تشخیص زبان و گفتار را تحت تاثیر قرار می دهند، DSM-5 چهار نوع مختلف از اختلالات ارتباطی را مشخص می کند که این اختلالات عبارت اند از : اختلال زبان، اختلال صدای گفتار، اختلال فصاحت گفتار ( لکنت زبان) و اختلال ارتباط اجتماعی ( عملی).

هر دو این دوره های شیدایی و افسردگی برای افرادی که این نشانه ها را تجربه می کند و هم چنین برای خانواده، دوستان و سایر نزدیکان که شاهد حالت های و رفتار های روحی آن ها هستند، ترسناک می باشد.

خوشبختانه روش های درمانی موثری وجود دارد که شامل دارو درمانی و روان درمانی می باشد و می تواند به بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی کمک کند تا بیماری خود را کنترل کنند.

در مقایسه با نسخه قبلی DSM، نسخه جدید DSM-5 معیارهای دوره های شیدایی و نیمه شیدایی را شامل افزایش تمرکز بر تغییرات سطوح انرژی و فعالیت و همچنین تغییرات خلق و خو می داند.

3. اختلالات اضطرابی

اختلالات روانی و اضطرابی مواردی است که همراه با ترس بیش از حد و مداوم، نگرانی، اضطراب و اختلالات روانی و رفتاری و مرتبط با آن ها تشخیص داده می شوند، ترس یک نوع واکنش احساسی به تهدید می باشد، چه آن تهدید واقعی باشد و چه به تصور و خیالی. همچنین اضطراب واکنش به پیش بینی تهدیدی است که احتمال دارد در آینده اتفاق بیفتد. اختلالات اضطرابی انواع متفاوتی دارند و عبارت اند از :

اختلال اضطراب فراگیر (GAD)

این اختلال با نگرانی های بیش از حد در مورد وقایع و اتفاقات گذشته مشخص می شود، در حالی که بعضی از استرس ها و نگرانی ها یک امر عادی و معمولی و شایع در زندگی می باشد، GAD یا اختلال اضطراب فراگیر، نگرانی است که بسیار زیاد می باشد و سلامت و عملکرد فرد را با اختلالاتی رو به رو می کند.

آگورافوبیا ( ترس از مکان های شلوغ)

ترس زیاد از قرار گیری مکان های شلوغ آگورافوبیا نام دارد و افرادی که این اختلال را تجربه می کنند در بسیاری از اوقات می ترسند و در مکان هایی که امکان فرار دشوار و سخت می باشد، حضور پیدا کنند و هنگام حضور در مکان های شلوغ دچار وحشت زدگی یا حمله پانیک می شوند.

به خاطر ترس به وجود آمده فردی که مبتلا به آگورافوبیا می باشد از موقعیت های مختلف که ممکن است حمله پانیک برای او اتفاق بیفتد دوری می کند در برخی از موارد این رفتار اجتنابی احتمال دارد به حدی برسد که فرد جرأت بیرون رفتن از خانه را نداشته باشد و از خانه خارج نشود.

اختلال اضطراب اجتماعی

نوعی از اختلالات روانی که بسیار شایع است اختلال اضطراب اجتماعی نام دارد که فرد دچار ترس غیر منطقی از مورد اشاره یا قضاوت گرفتن می شود، اضطراب و استرسی که به خاطر این اختلال به وجود می آید باعث می شود تا بر زندگی فرد تاثیرات منفی بگذارد و هنگام حضور در مدرسه، محل کار و سایر اماکن اجتماعی با مشکلاتی رو به رو شود.

فوبیا های خاص

این ترس ها شامل ترس از یک شی یا موقعیت خاص می باشد مثلا ممکن است فرد ترس از عنکبوت، ترس از مار و یا ترس از ارتفاع را داشته باشد.

فوبیای خاص شامل چهار نوع اصلی می شوند که عبارت اند از :

حوادث طبیعی ( رعد و برق، گرد و باد)

پزشکی ( اقدامات پزشکی، دندانپزشکی، تجهیزات پزشکی)

حیوانات (سگ ها، مارها و حشرات)

موقعیت ها ( فضاهای کوچک، خانه خالی، رانندگی)

زمانی که افراد این موقعیت ها را تجربه می کنند و با این موضوعات مواجه می شوند احتمال دارد دچار حالت تهوع، لرزش، افزایش ضربان قلب و حتی ترس از مرگ شوند و آن را تجربه کنند.

اختلال هراس ( پانیک)

این اختلالات روانی به صورت حملات هراس انگیزی که به طور ناگهانی به وجود می آید تشخیص داده می شود در حالی که هیچ دلیلی برای بروز این اختلالات وجود ندارد، به  همین دلیل افرادی که به این اختلال عصبی دچار می شوند اغلب دچار اضطراب و نگرانی درمورد احتمال بروز حمله پانیک به سر می برند.

افرادی که به این اختلال دچار می شوند از قرار گرفتن در موقعیت ها و وضعیت هایی که حملات در گذشته رخ داده است و یا احتمال دارد در آینده وقایعی اتفاق بیفتد دوری می کنند، این اختلالات باعث می شود تا مشکلات و اختلالات بسیاری در زندگی فرد به وجود آید و انجام کار های روزمره را برای او دشوار سازد.

اختلال اضطراب جدایی

اختلال اضطراب جدایی نوعی از اختلال اضطراب می باشد که شامل ترس یا اضطراب بیش از حد ناشی از جدا شدن از شخصیت های دلبسته (مورد علاقه) به وجود می آید، بیشتر افراد با ایده اضطراب جدایی آشنا می باشند و این ترس به جدا شدن کودکان از پدر و مادرشان بر می گردد، با این تفاسیر بچه های بزرگ تر و بزرگسالان می توانند آن را تجربه کنند.

زمانی که شدت علائم زیاد شود و باعث بروز اختلال در فعالیت های طبیعی شود برای تشخیص ابتلا به اختلال اضطراب جدایی مورد استفاده قرار می گیرد، این نشانه ها شامل مواردی مانند ترس شدید از دور بودن از شخصیت مراقب و دلبسته می باشد.

فردی که به این اختلال مبتلا می شود احتمال دارد به خاطر این که از شخصیت وابسته دور نماند از خانه خارج نمی شود یا نسبت به مدرسه و ازدواج کردن اجتناب می کند.

بر اساس نظر سنجی که در آرشیو روانپزشکی عمومی منتشر شده است، تخمین زده شده که حدود ۱۸ درصد از بزرگسالان آمریکایی حداقل از یک نوع اختلال اضطراب رنج می برند.

4. اختلالات مربوط به استرس

زمانی که فرد در معرض یک واقعه استرس زا و آسیب زا قرار می گیرد گرفتار ضربه روحی می شود و اختلالات ناشی از عوامل استرس زا برای او به وجود می آید، که اختلالات موجود در این گروه عبارت اند از :

اختلال استرس حاد

اختلال استرس حاد بعد از مواجهه با حادثه اختلال استرس حاد با وجود اضطراب شدید نشان داده می شود، فجایع طبیعی، جنگ، تصادف و شاهد مرگ بودن نمونه هایی از حوادث ناگوار می باشد.

زمانی که فرد به این اختلال دچار می شود علائمی گسستی مانند حس تغییر واقعیت، ناتوانی در به خاطر آوردن جنبه های مهم رویداد، فلاشبک ( گذشته نمایی) های واضح به طوری که گویی این رویداد در حال تکرار می باشد را تجربه می کند و علائم دیگر ممکن است شامل مواردی همچون کاهش حساسیت عاطفی، یادآوری خاطرات دردناک، و بروز مشکل در تجربه احساسات مثبت باشد.

اختلال سازگاری

زمانی که تغییر ناگهانی مانند طلاق، از دست دادن شغل، پایان یافتن یک رابطه صمیمانه، یک تغییر، یا برخی از آسیب ها و نارسایی ها به وجود می آید فرد به صورت ناخودآگاه واکنش هایی از خود نشان می دهد که به آن ها اختلالات سازگاری می گویند.

اختلالات روانشناختی بر روی کودکان و بزرگسالان به وجود می آید و با علائمی مانند اضطراب، تحریک پذیری، حالت افسردگی، نگرانی، ناامیدی و احساس انزوا از خودش نشان می دهد.

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

فرد بعد از رویارویی با مرگ واقعی یا تهدید آمیز دچار آسیب جدی یا خشونت جنسی می شود که به آن اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD می گویند، علائم و نشانه های PTSD شامل دوره های عود یا تجربه مجدد این اتفاقات و رویداد ها، اجتناب از مواردی که موجب یادآوری این رویداد ها شده و احساس بروز حمله و داشتن افکار منفی هستند.

فردی که مبتلا به PTSD می باشد احتمال دارد بعد از اتفاق و رویدادها با علائمی مانند کابوس ها، فلش بک ها، عصبانیت های شدید، مشکل در تمرکز، پاسخ های تکانشی شدید و مشکلاتی در به یاد آوردن جنبه های این رویداد در فرد به وجود آید.

اختلال دلبستگی واکنشی

زمانی که کودک نتواند در سال های اول کودکی خود با مراقب بزرگسال خود رابطه و دلبستگی سالمی را ایجاد کند اختلال دلبستگی واکنشی در او به وجود می آید. علائم و نشانه های این اختلال عبارت اند از فاصله گرفتن از مراقبین بزرگسال و اختلالات اجتماعی و عاطفی که به خاطر الگو های مراقبت و بی توجهی نادرست می باشد.

5. اختلالات گسستگی

اختلالات روانی و گسستگی نوعی از اختلالات روانشناختی می باشند که باعث گسست یا وقفه در جنبه های آگاهی، از جمله هویت و حافظه می شود و مشکلاتی را برای فرد به وجود می آورد.